بزرگ ترين بنگاه كتابنگاشتي در جهان كه خدمات فهرستنويسي و فراهم آوري ، كنترل پيايندها و گردش كتاب ، پشتيباني از امانت بين كتابخانه اي ، و دسترسي به داده پايگاه هاي درونخطي را فراهم مي آورد . اين بنگاه كار خود را در سال 1967 با نام « مركز كتابخانه اي كالج اوهايو » ( Ohio College Library Center ) آغاز كرد و در سال 1981 به تبع گستره ي وسيع تر اعضا ، نام آن تغيير يافت و از آن زمان تا كنون به مرجع اصلي ارائه ي داده هاي فهرستنويسي تعاوني براي كتابخانه هاي سراسر جهان تبديل گرديده . « اُسي ال سي » فهرست « ورلد كت » را نگهداري مي كند كه بزرگ ترين داده پايگاه كتابنگاشتي درونخطي در جهان ، و حاوي بيش از 46 ميليون ركورد مارك است . براي اتصال به سراصفحه ي « اُسي ال سي » اينجا را كليك كنيد .

---

نگاه كنيد به : electronic reference

---

در كتابخانه ها ، شاخه اي از خدمات عمومي است كه به گزينش و تأمين دسترسي به منابع الكترونيكي ( مانند فهرست هاي درونخطي و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي ) ، و نيز كاوش باواسطه ( كه معمولاً به وسيله ي يك كتابدار خدمات درونخطي انجام مي شود ) مي پردازد . مقايسه كنيد با : systems librarian

---

ابزار آموزشي در قالب الكترونيكي ( كه معمولاً از طريق اينترنت دسترس پذير است ) و هدف از طراحي آن اين بوده كه در يك فرايند گام به گام و گاهي تعاملي ، چگونگي استفاده از يك منبع بخصوص ( بعضاً يك فهرست درونخطي يا داده پايگاه كتابنگاشتي ) ، يا چگونگي استفاده از تمامي خدمات و منابع مورد نياز در مقولات پژوهشي در يك رشته يا حوزه ي موضوعي بخصوص را به كاربران كتابخانه آموزش دهد . تك آموزهاي درونخطي براي دانشجويان نامنويسي كرده در درس هاي آموزش ازدور ( كه ممكن است قادر به حضور در كتابخانه براي كسب آموزش هاي كتابنگاشتي نباشند ) بسيار مفيد مي باشند و غالباً در طراحي ، شكل يگان بندي شده ( مدوله ) به خود مي گيرند و در پايان هر يگان و واحد آموزشي ، يك خودآزمون به كاربران داده مي شود تا بتوانند ميزان پيشرفت خود را در محتواي آموزشي بسنجند . مقايسه كنيد با : pathfinder

---

نگاه كنيد به : OCLC Online Union Catalog

---

پوست گوساله يا گوسفند كه در طرف داخل ، پرداخت آن به گونه اي است كه حالتي جيرگونه يا مخملين به آن داده و عمدتاً در صحافي مجلدات شعري ، آثار اديبانه ، . . . مورد استفاده قرار مي گيرد .

---

نگاه كنيد به : out of print

---

نگاه كنيد به : opus

---

برگرفته از عبارت لاتين opera citato به معناي « در اثري كه پيش تر نقل شد » . از اين كوته نوشت در يادداشت ها و استنادات كتابنگاشتي استفاده مي شود و در نتيجه مي توان تنها با دادن شماره ي صفحه ( ها ) ي جديد ، از اثري كه پيش تر به آن ارجاع داده شده ، گفته يا انديشه اي را نقل كرد .

---

فهرست رايانه اي از كتاب ها و ديگر مواد تحت مالكيت يك كتابخانه . در بيش تر كتابخانه ها ، عمده ي تمركز پايانه ها يا كارايستگاه هاي اُپـَك هنوز در نزديكي ميز مرجع است تا ارائه ي كمك از سوي كتابداران مرجع را آسان تر سازد . مترادف با : online catalog مقايسه كنيد با : WebPac

---

كيفيت غيرشفاف كاغذ هاي چاپي ، كه با ميزان فضاي خالي موجود در بين الياف كاغذ تعيين مي شود و با مقدار گذر نور از يك ورق كاغذ مشخص مي گردد . اگر كاغذ مورد استفاده در چاپ خيلي نازك باشد ، متن يا تصوير چاپ شده در پشت صفحه يا ورق ، ممكن است از اين طرف نيز ديده شود . به عنوان يك قاعده ي كلي ، كاغذهاي سفيد روشن ، شفاف تر از كاغذ هاي سفيدِ تيره يا كِرِم رنگ هستند ، و « پرداخت مات » موجب ناشفافيتي بيش تري نسبت به « پرداخت براق » مي شود . نيز اشاره دارد به ميزان تيرگي ناشي از مركّب كه در رنگ سطح چاپ شده ايجاد مي شود .

---

نمايه ي در حال تكميل كه يك اثر انتشاراتي واحد ( مثلاً يك روزنامه يا مجله ) ، آثاري با فرم بخصوص ( مثلاً زندگينگاشت ها ) ، يا متون منتشرشده در يك رشته ي بخصوص ( مثلاً هنر ) يا چند رشته ي مرتبط ( مثلاً پزشكي ) را زير پوشش مي گيرد و مداوماً يا در فواصل زماني ثابت ، روزآمد مي شود . مقايسه كنيد با : closed - end index

---

نگاه كنيد به : open stacks

---

نگاه كنيد به : hollow back

---

فهرست كتابخانه اي كه در آن ، هيچ محدوديتي از نظر افزودن ركوردهاي جديد كتابنگاشتي نيست ، و ركوردهاي موجود در صورت نياز و ضرورت ، بازنگري و اصلاح مي شوند . مقايسه كنيد با : closed catalog frozen catalog

---

يك ركورد كتابنگاشتي ، يادداشت موجودي ، يا مدخلي در يك نمايه يا كتابنگاشت كه امكان افزودن اطلاعات اضافي در رابطه با فقره را مي دهد ، و در فهرست كتابخانه اي براي توصيف پيايندهايي مورد استفاده قرار مي گيرد كه كتابخانه ، همه ي شماره ها يا بخش هاي آن را در اختيار ندارد . مدخل هاي باز با يك خط تيره و يك فضاي خالي پس از نخستين شماره ي دوره و/ يا سال تحت مالكيت كتابخانه ( مثل : ج . 1 - ، - 1349 ) ، مشخص مي شوند . مقايسه كنيد با : closed entry

---

نگاه كنيد به : outline letter

---

در فراهم آوري ، به سفارشي گفته مي شود كه چون امكان انجام كامل آن از سوي فروشنده در زمان دريافت ، وجود نداشته ، هنوز فعال و « دردست انجام » باقي مانده .

---

مجموعه ي رزرو ، كه در مخزن باز قفسه چيني مي شود تا كاربران كتابخانه دسترسي نامحدود به آن داشته باشند . مقايسه كنيد با : closed reserve

---

برنامه ي رايانه اي كه دسترسي به كُدِ منبع آن ، بدون مطالبه ي هزينه اي از سوي مالك يا دارنده ي مجوز ( معمولاً از طريق اينترنت ) آزاد است تا زمينه ي توليد سريع يك محصول سودمندتر و خالي از اشكال ( از طريق بررسي دقيق و آزاد آن ) ممكن گردد . با اين اقدام همچنين تغيير و تعديل محصول توسط كاربران ( متناسب با نيازهاي محلي آنان ) امكانپذير مي شود . براي اين كه نرم افزاري گواهي « منبع باز » را بر مبناي « طرح منبع باز » ( Open Source Initiative ) را دريافت كند ، بايد موازين چندي در آن رعايت شده باشد كه از جمله ي آن ها ، نبود محدوديت در دسترسي به نرم افزار مي باشد .

---

شكلي از قفسه بندي در كتابخانه كه كاربران به قفسه ها ، دسترسي نامحدود دارند . مترادف با : open access متضاد با : closed stacks

---

يكي از استانداردهاي « ايزو » براي مخابرات شبكه اي كه در دهه ي 1980 پديد آمد تا برقراري ارتباط مستقيم بين همه ي رايانه ها را ( در هر نوع و اندازه اي كه باشند ) ، با تعريف يك چهار چوب عام براي اجراي پروتكل هاي ارتباطي در هفت لايه ، امكانپذير كند . اگر چه بيش تر سامانه هاي شبكه اي از مدل « اُسي » پيروي مي كنند ، برخي به فشرده كردن دو يا سه لايه از اين هفت لايه در يك لايه پرداخته اند . نيز نگاه كنيد به : Z39 . 50

---

واژه ي صحافان براي اشاره به ميزان سهولت در بازكردن هر صفحه ي دلخواه از كتاب با توجه به نحوه ي صحافي آن . در صحافي سخت جلد ، مجلدي كه داراي « عطف مْجُـّوف » باشد آسان تر از كتابي كه داراي « عطف بسته » است ، باز مي شود . در « صحافي هاي ته چسب » ، « صحافي اوتابايند » امكان بازشوندگي بيش تري به كتاب مي دهد تا « صحافي زودچسب » ؛ در « صحافي زودچسب » امكان بازشوندگي كتاب با « صحافي نامضـّرس » بيش تر است تا با « صحافي مضـّرس » . بيش تر صحافي هاي ماشيني با هدف تأمين بازشوندگي بيش تر ، طراحي شده اند .

---

در مورد كتابي گفته مي شود كه در صحافي ، برش نخورده مانده و صفحات آن بايد با دست و به وسيله ي چاقوي كاغذبري ( معمولاً توسط شخصي كه كتاب را خريده يا آن را هديه گرفته ) بريده شوند . مقايسه كنيد با : unopened

---

هر يك از دو صفحه ي مقابل به هم در يك كتاب يا اثر چاپي ديگر كه به حالت گشوده قرار گرفته . صفحه ي سمت راست ( در انتشارات لاتين و صفحه ي سمت چپ در انتشارات فارسي ) را صفحه ي فرد و صفحه ي سمت چپ ( در انتشارات لاتين و صفحه ي سمت راست در انتشارات فارسي ) را صفحه ي زوج مي نامند . مقايسه كنيد با : conjoint leaves نيز نگاه كنيد به : double spread نيز اشاره دارد به روندهايي كه كاركنان كتابخانه در آغاز هر روزِ كاري طي مي كنند تا تأسيسات كتابخانه را براي استفاده ي مراجعان ، آماده كنند؛ مانند روشن كردن چراغ ها و تجهيزات ، بازبيني موجودي كاغذ در دستگاه هاي چاپگر و فتوكپي ، بازبيني كتابگذارگاه براي برداشتن مواد بازگشتي در طول ساعات بسته بودن كتابخانه ، فعال كردن سامانه ي امنيتي ، بازكردن قفل درب ( هاي ) ورودي ، و . . . .

---

نگاه كنيد به : opus

---

مبالغي كه ( معمولاً به صورت سالانه يا دوسالانه ) براي تأمين هزينه هاي جاري در اداره ي يك كتابخانه يا نظام كتابخانه اي تخصيص مي يابد و از جمله مشتمل است بر پرداخت حقوق و دستمزدها ، خريد مواد ، تجهيزات ، تداركات ، و خدمات . مقايسه كنيد با : capital expenditure

---

نرم افزاري كه براي كنترل عمليات مقدماتي رايانه و تبادل داده ها بين « واحد پردازشگر مركزي » ( سي پي يو ) و هر يك از تجهيزات جانبي ( عمدتاً ابزارهاي درونداد و برونداد ) طراحي شده است . « سيستم عامل » در هر زمان كه رايانه روشن مي شود ، بارگذاري مي گردد و راه اندازي همه ي برنامه ها ( از جمله همگي سامانه هاي امنيتي كه براي جلوگيري از استفاده ي غيرمجاز طراحي شده اند ) را كنترل مي كند . رايج ترين سيستم هاي عامل در « پي سي » ها عبارت اند از « داس » ، « ويندوز » ، « مكينتاش » ، و « يونيكس » .

---

در مورد تجهيزات و/ يا سامانه هايي گفته مي شود كه با وضعيت مناسبي در حال كار كردن هستند .

---

واژه ي مديريتي مشتمل بر تمامي فعاليت ها و جزئيـات ملازم با اداره ي هر روزه ي يك كتابخانه يا نظام كتابخانه اي - در برابر كاركردهايي ( مانند برنامه ريزي و بودجه بندي ، تدوين خط مشي ، جذب اعانات ، و روابط عمومي ) كه مستلزم نگرش درازمدت به جهتگيري و اولويت هاي مؤسسه مي باشد .

---