واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 265
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
LA
نگاه كنيد به : Library Association ( LA )
lab
نگاه كنيد به : instruction lab
كتاب تمرين ، كه حاوي رهنمودهايي براي انجام آزمايش هاي آزمايشگاهي ( معمولاً با نظارت يك استاد ) توسط دانشجويي است كه در يكي از درس هاي علوم ثبت نام كرده ، و اغلب با جلد كاغذي و همراه با كتاب درسي منتشر مي شود .
فرم كاغذي كوچكي كه مي توان اطلاعات را بر روي آن نوشت ، تايپ كرد يا چاپ نمود ، و براي الصاق به سطح يك فقره ( مثل كتاب ) ، و معمولاً با هدف شناسايي يا رده بندي ، طراحي شده است . كتابخانه ها از برچسب ها به صورت گسترده در آماده سازي فني استفاده مي كنند . برچسب ها را به صورت برش خورده و در رنگ ها ، شكل ها ، و اندازه هاي متفاوت ، سفيد يا چاپ شده ، پشت چسبدار يا بدون چسب ، مي توان از تداركچي ها تهيه كرد . براي توليد برچسب هاي سفارشي به صورت ماشيني نيز مي توان از نوار برچسب استفاده نمود . اگر از برچسب ها در حفاظت منابع استفاده مي شود ، بايد بدون اسيد باشند . در معناي عام تر ، هر گونه نشانه ي شناسايي كه به چيزي الصاق شده تا آن را متمايز كند يا به كساني كه از آن استفاده يا آن را مشاهده مي كنند اطلاعاتي ارائه كند . نيز نگاه كنيد به : labeling spine label
عمل بحث انگيز الصاق نشانه يا برچسب هشدارآميز به آن دسته از مواد كتابخانه اي كه براي كودكان نامناسب شمرده مي شوند يا آن هايي كه حاوي زبان يا تصاويري هستند كه بعضي از خوانندگان يا بينندگان ممكن است زننده و ناخوشايند بدانند . اين عمل توسط بعضي از ايستگاه هاي تلويزيوني عمومي در ايالات متحده ، در پخش برنامه هاي حاوي زبان يا تصاوير مشروح جنسي و/ يا خشن ( در زماني كه كودكان ممكن است در حال تماشاي آن ها باشند ) انجام مي شود .
خلأ موجود در مجموعه ي كتابخانه ، معمولاً در موجودي هاي مربوط به يك موضوع خاص يا پديدآورنده ي بخصوص ، كه كتابخانه براي تأمين نياز كاربرانش ، مي كوشد آن را پر كند . به يك قسمت مفقودشده از صفحه ( يا به صفحات مفقود ) در دستنوشته يا متن نيز اطلاق مي شود ، بخصوص وقتي كه اين فقدان ناشي از آسيب ديدگي يا پارگي و فرسودگي طبيعي باشد . جمع : lacunae
lacunae
نگاه كنيد به : lacuna
lai
در ادبيات قرون وسطايي فرانسوي در اواخر قرن دوازدهم تا سيزدهم ، شعر كوتاهي بود كه از بيت هاي هشت سيلابي تشكيل مي شد . « لي » هاي ناحيه ي پرووِنس ( از سواحل مديترانه ) اشعار عاشقانه اي بودند كه براي خوانده شدن همراه با موسيقي تصنيف مي شدند . براي اتصال به سراصفحه ي « جامعه ي بين المللي ماري دو فرانس » كه متن بعضي از « لِي » هاي اين نويسنده را ارائه مي كند اينجا را كليك كنيد . واژه ي lay نيز توسط بعضي از شاعران انگليسي قرون هجدهم و نوزدهم در اشاره به ترانه يا شعر روايي نسبتاً كوتاه كه تم اصلي آن رمانس يا ماجرا بوده ، مورد استفاده قرار مي گرفت .
laid in
تك صفحه اي كه در كتاب يا نشريه ي چاپي ديگري گنجانده شده اما چسب زده نيست . مقايسه كنيد با : integral در يادداشتي از يك مدخل فهرست ، براي اشاره به جزوك يا كتابچه اي كه در آلبوم صفحات گرامافون يا اثر انتشاراتي موسيقايي گنجانده شده ( و معمولاً حاوي اطلاعاتي درباره ي محتويات آلبوم يا اثر مي باشد ) نيز به كار مي رود .
كاغذ دست ساز ، كه وقتي در برابر منبع نور نگه داشته مي شود ، نقشي از خطوط موازي نيمه شفاف كمرنگ و ظريف آشكار مي گردد كه با زاويه هاي قائمه ، در قالب يك شبكه ي شطرنجي كه حاصل از سيم هاي قاب كاغذسازي مي باشد ، يكديگر را قطع مي كنند . همين جلوه در كاغذ ماشين ساخت بوسيله ي « علتكِ نقش » ( استوانه اي كه سطح كاغذ را نرم مي كند و طرح هايي مثل ته نقش و « كانترمارك » مي زند ) حاصل مي شود . مقايسه كنيد با : wove paper
LAMA
نگاه كنيد به : Library Administration and Management Association
شيوه اي براي حفظ اسناد قديمي و شكننده كه در آن ، لايه اي نازك از پلاستيك شفاف به وسيله ي حرارت و/ يا فشار به يك يا دو طرف يك برگ كاغذ يا مقوا چسبانده مي شود ، و از آن در برابر شرايط جوي و گرد و غبار محافظت مي كند . آن دسته از فرايندهاي فساد كه ذاتي اشيا هستند ، با لايه كشي متوقف نمي شوند . در حفاظت مواد ، « پوشينه كشيدن » ترجيح داده مي شود ، چون برگشت پذير است . از لايه كشي در كتابخانه ها براي محافظت و تقويت ظاهر روپوش كتاب هاي سخت جلد ، و نيز جلد ويراست هاي جلدكاغذي هم استفاده مي شود . روكش ( laminate ، كه به صورت طاقه اي نزد تداركچي هاي تجهيزات كتابخانه اي موجود است ) با دست يا با ماشيني به نام رويه كش ( laminator ) دوي كاغذ كشيده مي شود .
lampoon
هجو تندي كه به نثر يا نظم نوشته شده ، و يكي از اشخاص مؤثر در حيات همگاني ، يا مؤسسه اي را كه آماجِ نگاهِ موشكافانه ي مردم قرار گرفته ، هدف مي گيرد . هجويه هايي كه به نثر نوشته شده بودند در قرن هجدهم در انگلستان رايج بودند . در قرن بيستم اين شكل هجو ، حيات جديدي يافت . از آنجا كه اين نوع از شوخي ، فرد را در معرض تمسخر عمومي قرار مي دهد ، قوانين ضد افترا محدوديت هايي را بر آن تحميل مي كنند . نيز نگاه كنيد به : caricature
LAN
نگاه كنيد به : local area network
يك ساختمان كتابخانه اي كه به خاطر اهميت تاريخي و معماري اش حفظ شده؛ مثل ساختمان « كتابخانه ي عمومي نيويورك » ( در مانهاتان ) كه مجموعه هاي پژوهشي علوم اجتماعي و انساني را در خود جاي داده است .
lang .
نگاه كنيد به : language
language
نظام متشكل از آواها و نمادهاي مرسومي كه به مرور زمان توسط يك جمعيت انساني بخصوص و به عنوان ابزار بيان و تبادل افكار ، احساسات ، اطلاعات ، و دانش ايجاد شده اند . زبان از واژگان و قواعد دستور زبان ، نحو ، و رسم الخط تشكيل مي شود . « زبان ملي » ( national language ) زبان رسمي يك كشور خاص است ، كه در انتشارات دولتي و مؤسسات آموزشي اش مورد استفاده قرار مي گيرد . بعضي از كشورها بيش از يك زبان ملي دارند؛ مثل كانادا كه هم انگليسي و هم فرانسه در آن به رسميت شناخته مي شوند . در فهرستنويسي كتابخانه اي ، عبارت است از زباني كه اثر با آن نوشته يا گفته شده است . فقط وقتي كه زبان متن ، با استفاده از بقيه ي توصيفات كتابنگاشتي به آساني قابل تشخيص نباشد ( مثلاً در فيلمي كه عنوان هاي فرعي آن ، متفاوت از زبان محاوره يا روايت آن است ) ، يادداشتي در ركورد كتابنگاشتي آورده مي شود . در بعضي از فهرست هاي درونخطي و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي ، امكان محدودكردن نتايج كاوش بر مبناي زبان وجود دارد . براي اتصال به « سياهه ي كدهاي مارك براي زبان ها » اينجا را كليك كنيد . كوته نوشت : lang . نيز نگاه كنيد به : artifical language indexing language natural language
language dictionary
لغتنامه اي كه كلمات يك زبان را ( به ترتيب الفبايي ) فهرست مي كند و تعريف ها را به زباني ديگر مي آورد . بعضي از لغتنامه هاي زبان به دو بخش تقسيم مي شوند : در بخش اول كلمات زبان مبدأ با تعاريف به زبان مقصد فهرست مي شوند و در بخش ديگر ، بالعكس . براي اتصال به سياهه اي از پيوندها به لغتنامه هاي درونخطي زبان اينجا را كليك كنيد . مقايسه كنيد با : polyglot dictionary
برنامه ها و خدمات كتابخانه اي كه براي كودكان بسيار كوچك ( 24 - 12 ماهه ) به همراهي مراقبان بزرگسال شان طراحي شده ، و اغلب با كمك تابلوي ماهوتي يا عروسك ، ارائه مي شوند و ازجمله اشعار كودكانه ، سرودها ، باريهاي انگشتي ، و قصه گويي را شامل مي شوند .
رايانه ي شخصي قابل حمل و كوچكي كه با باطري كار مي كند و معمولاً به صفحه كليد و موشواره ي درون ساخت ، و صفحه نمايش تختي كه بر روي صفحه كليد تا مي شود ( و نوعي پوشش را تشكيل مي دهد ) مجهز مي باشد . كتابخانه هاي پژوهشي نوين در حال نوسازي محوطه هاي مطالعه هستند تا براي مراجعاني كه از رايانه هاي كيفي استفاده مي كنند ارتباط شبكه اي را فراهم نمايند و بعضي از كتابخانه هاي آكادميك ، اين رايانه ها را در كلاس هايي كه براي آموزش كتابنگاشتي مورد استفاده قرار مي گيرند نصب مي كنند . مترادف با : notebook مقايسه كنيد با : personal digital assistant ( PDA ) نيز نگاه كنيد به : docking station
ويراستي كه در آن ، برگ هاي كتاب نسبت به ويراست تجاري بزرگ تر هستند ( و معمولاً كيفيت كاغذ نيز بهتر است ) و در نتيجه حاشيه ها از حد معمول ، پهن تر مي شوند . « نشر محدود » و « ويراست فاخر » معمولاً به اين شيوه چاپ مي شوند .
هر نوع فونت بزرگ تر از 16 . به كتاب هايي كه با حروفي بزرگ تر از 9 ، 10 ، يا 11 چاپ مي شوند نيز اطلاق مي شود كه معمولاً در انتشاراتي ( كتاب هاي مصور ، متون نوسوادان ، . . . ) مورد استفاده قرار مي گيرند كه خوانندگان سالخورده ، كمسال ، يا كم بينا دارند . « انجمن ملي معلولان بصري » استانداردهايي را براي مواد « ال پي » ( درشت چاپ ) تعيين كرده است .
laser disk
نگاه كنيد به : optical disk
ميلَك فلزي كوچكي ( تقريباً به اندازه ي قلم خودنويس ) كه با باطري كار مي كند و براي افكندن يك شعاع باريك ليزري از نور قرمز پررنگ بر روي ديوار يا سطح نمايشي ديگر ، در روشنايي روز يا در اتاق تاريك ، و از فاصله ي بيش از 100 متري طراحي شده . سخنرانان همراه با ديگر وسايل كمك آموزشي ، از اين وسيله براي تأكيد بر مطالب استفاده مي كنند . اكثر مدل هاي اشاره گر ، گيره ي جيب دارند يا همراه با « قاب حمل » عرضه مي شوند .
نوعي وسيله ي برونداد كه در سال 1975 توسط « آي بي ام » عرضه شد و براي چاپ متن و/ يا تصوير ( ها ) ، ( به صورت يك صفحه در هر بار ) به شيوه ي انتقال و آميختن گرد جوهر با سطح كاغذ ، از اشعه ي ليزر و تصويربرداري الكترواستاتيك استفاده مي كند . وضوح با اندازه ي نقطه ي ليزر تعيين مي شود . كيفيت اين نوع چاپ بر چاپگرهاي « نقطه ماتريسي » ( سوزني ) و جوهرافشان برتري دارد . در حال حاضر « هيولت پاكارد » ( Hewlett - Packard ) سازنده ي عمده ي چاپگرهاي ليزري شخصي ( از مدل هاي روميزي كم ارتفاع با ظرفيت چاپ 4 تا 8 صفحه در دقيقه ، تا دستگاه هاي بزرگ اداري با ظرفيت چاپ بيش از 32 صفحه در دقيقه ) است .
واژه اي عام كه در حروفنگاري براي اشاره به همه ي حروفي كه ريشه در الفباي لاتين دارند - در برابر آن هايي كه چنين نيستند ( عربي ، چيني ، يوناني ، عبري ، . . . ) - به كار مي رود . به حروفي كه « قلم - گُوِه اي » هستند نيز اطلاق مي شود .
سبكي از صحافي كه براي كتاب هاي حقوق مورد استفاده قرار مي گيرد و در آن ، صفحات جلد با چرم يا چرم مصنوعي به رنگ نيمه روشن تا روشن پوشانده مي شوند و دو نوار با رنگ متضاد و تيره تر ( معمولاً قرمز ، سبز ، يا آبي تيره ) بر روي شيرازه قرار مي گيرند .
نوعي كتابخانه ي ويژه ، با مجموعه اي كه عمدتاً از موادي براي مطالعه و پژوهش حقوقي تشكيل مي شود و قوانين عرفي ، آيين نامه هاي فدرال و ايالتي ، توافق هاي حقوقي بين المللي ، معاهدات ، آثار مرجع ، ادواري هاي حقوقي ، و ابزارهاي كاوش الكترونيكي را شامل مي شود . كتابخانه ي حقوقي كه توسط دادگاه ، دانشكده ي حقوق ، يا شركت حقوقي نگهداري مي شود معمولاً توسط « كتابدار حقوقي » ( law librarian ) كه ممكن است داراي درجه ي J . D . ( ( بعلاوه ي كارشناسي ارشد كتابداري يا اطلاع رساني باشد ، اداره مي شود . نيز نگاه كنيد به : American Association of Law Libraries
lay
نگاه كنيد به : lai
در حروفنگاري ، طرح كلي يك اثر چاپي كه بيانگر جايگيري بدنه ي متن ، تصاوير ، شرح ها ، سرصفحه هاي متكرر ، . . . ، و ذكر فونت ها و قلم ها ( با هدف اين كه توسط چاپچي مورد توجه قرار گيرند ) مي باشد . به فرايند آماده سازي يك نسخه براي حروفچيني ، و به طرحواره ي كلي و اوليه ، و بالاخره به ترسيم دقيق تري كه « آراستمان جامع » خوانده مي شود و ظاهر عمومي يك صفحه ي چاپي را نشان مي دهد ( و معمولاً بر روي كاغذ خط كشي شده ي خاصي كه با خانه هاي نيم سانتيمتري ، شطرنجي شده ، انجام مي شود ) اطلاق مي گردد . مقايسه كنيد با : make - up همچنين ، شيوه اي كه با آن ، اجزاي يك محيط رابط يا سند درونخطي ( مثل يك صفحه ي وب ) توسط طراح و براي مشاهده بر روي صفحه ي رايانه ي كاربر ، مرتب مي شوند .