واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 26
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
زيرمجموعه اي متشكل از حدود 5000 انديش نماد چيني كه به وسيله ي ژاپني ها ، براي استفاده در زبان نوشتاري خودشان ، به امانت گرفته يا اقتباس شد . در سال 1946 ، دولت ژاپن زيرمجموعه ي كوچك تري متشكل از 1850 علامت را براي استفاده در انتشارات رسمي و در نشر روزنامه ها و مجلات برگزيد . به هر يك از اين نويسه هاي امانتي نيز اطلاق مي شود .
در حروفچيني ، دستوري است براي حروفچين ، تا در چيدن عنوان آثار ذكرشده در متن ، از حروف بزرگ استفاده نكند . متضاد با : keep up
در حروفچيني ، دستوري براي حروفچين ، تا در ابتداي هر كلمه از عنوان هر اثري كه در متن ذكر شده ، از حروف بزرگ استفاده كند . حروف اضافه ، حروف ربط ، و حروف تعريف معمولاً با حروف كوچك چيده مي شوند . مثال : " The Adventures of the Huckleberry Finn " در شيوه ي نوين بريتانيايي ، تنها كلمه ي اول و اسامي خاص با حروف بزرگ آغاز مي شوند . مثال : " The adventures of Huckleberry Finn " . در فرانسوي ، تنها كلمه ي اول پس از حرف تعريف و اسامي خاص با حروف بزرگ آغاز مي شوند . در ايتاليايي تنها حرف تعريف با حرف بزرگ آغاز مي شود . در آلماني ، همه ي اسامي با حرف بزرگ آغاز مي شوند . متضاد با : keep down
keepsake
نگاه كنيد به : giftbook
شيار كم عمقي كه در لبه ي صحافي جزوك هاي كتاب ، عمود بر شيرازه و در نزديكي سُرًلَبه و دْم لَبه ي متن كتاب ايجاد مي شود تا فرورفتگي لازم براي زدن بخيه ي كور فراهم شود . املاي ديگر : cerf
پروتكل ارتباط ناهمزمان كه به موجب « پروژه ي كِرميت » ( در دانشگاه كلمبيا ) پديد آمد و تداوم مي يابد و امكان مي دهد كه فايل ها از يك سامانه ي رايانه اي به سامانه ي رايانه اي ديگر انتقال يابند . « كِرميت » كه دقيق ، انعطاف پذير ، و قابل تنظيم است ، حاوي « پِيروساز پايانه اي » ( terminal emulation ) است و مي توان آن را بر روي تقريباً همه ي سيستم هاي عامل نصب كرد . اين پروتكل اگر چه در قلمرو آثار فاقد حق تكثير نيست ، ولي دانشگاه كلمبيا اجازه مي دهد كه به عنوان بُهرًافزار ، مورد استفاده قرار گيرد؛ اما كاربران را تشويق مي كند كه براي پشتيباني از « پروژه ي كِرميت » اين محصول را خريداري كنند . براي اتصال به سراصفحه ي « پروژه ي كرميت » در دانشگاه كلمبيا اينجا را كليك كنيد .
بخشي از نماي يك حرف كه از محدوده ي معمول بدنه ي آن حرف فراتر مي رود و با نويسه ي مجاور ، همپوشان مي شود ( مثل حرف كوچك ايتاليك f در بسياري از قلم ها ) . « دنباله كشي » ( Kerning ) همچنين به كاري در حروفچيني گفته مي شود كه در طي آن ، با عقب رفتن و حذف فاصله ي پيشين ، يك نويسه در دل نويسه ي ديگر جا مي گيرد تا از بروز حالت فاصله گذاري نامنظم در يك سطر جلوگيري شود . دوحرفي هايي كه به اين ترتيب با هم سازگار مي شوند عبارت اند از AT ، AV ، Ta ، Wa ، . . . اين واژه در حروفچيني براي اشاره به كاهش فضاي بين نويسه ها به منظور ميزان كردن يك متن با طول مشخصي از سطرها نيز مورد استفاده قرار مي گيرد .
kettle stitch
در صحافي دستي ، بخيه ي پاياني بخصوصي كه در نزديكي سرًلبه و پالبه ي هر جزوك زده مي شود تا نخ دوخت را ، پس از گذر از تاخوردگي ها كور كنند و با به هم پيوستن جزوك هاي مجاور از سمت تاخوردگي ها ، دو رديف بخيه ي كور ، عمود بر لبه ي صحافي ايجاد كنند كه يكي در نزديكي لبه ي بالايي و ديگري در نزديكي لبه ي پاييني شيرازه است . در برخي ويراست ها ، شيار كم عمقي به نام « اَره - برش » در لبه ي صحافي ( در هر يك از دو سمت انتهايي شيرازه ) ايجاد مي شود تا فرورفتگي لازم براي بخيه ي كور فراهم شود . مترادف با : catch stitch
فرايند ايجاد و نگهداري سياهه اي از اشخاص مجاز به دسترسي به كليد درب ها و تجهيزات داراي قفل در كتابخانه ، كه شيوه اي براي تأمين امنيت مجموعه ي قفل هاي ساختمان است . ابتدا بايد همه ي قفل ها و محل آن ها بررسي شود و يك فهرست راهنما از همه ي كليدهاي موجود تهيه شود . سپس توزيع كليدها ( و از جمله كليدهايي كه از كاركنان ترك خدمت كرده ي كتابخانه بازپس گرفته شده ) دقيقاً ثبت گردد . دسترسي به شاه كليدها به كاركنان اصلي محدود مي شود و در مناطقي كه امنيت آن ها بسيار اهميت دارد ( بخش كتاب هاي ناياب ، مجموعه هاي ويژه ، اتاق تجهيزات رايانه اي ، . . . ) از سيستم دوكليدي استفاده مي گردد . كليدها در زماني كه مورد استفاده نيستند ، در گنجه ي مطمئني نگهداري مي شوند ، و صورتي از نام امانت گيرندگان ، تاريخ امانت ، و تاريخ برگشت آن ها ايجاد و نگهداري مي شود .
نام واحد و منحصربه فردي كه به يك اثر پيايندي اختصاص داده مي شود ، و به موجب « نظام بين المللي اطلاعات پيايندها » در پيوند با « شماره ي استاندارد بين المللي پيايندها » است ، و معمولاً ( ولي نه هميشه ) با « عنوان كامل » يكي است . در فهرستنويسي كتابخانه اي و در ركورد كتابنگاشتي ، « عنوان شاخص » بلافاصله پس از « شابپ » مي آيد . اگر پيايند داراي شابپ نباشد ، عنوان شاخص نيز ذكر نمي شود . املاي ديگر : key - title
ابزار جانبي تخت و كم قطري كه به كاربر امكان مي دهد با فشردن كليدهايي كه با حروف ، اعداد ، و نويسه هاي ويژه مشخص شده اند ، به واردكردن داده ها بپردازد . اين كليدها را مي توان در مجموعه ي واحدي متشكل از رديف هاي موازي مرتب كرد ، يا به دو مجموعه ي جداگانه از رديف هاي موازي ( به صورت ثابت يا قابل تنظيم ) تقسيم كرد . صفحه كليد رايانه ممكن است درون ساخت ( همچون در رايانه هاي كيفي ) ، يا به شكل قطعه اي جداگانه ( همچون در بيش تر رايانه هاي شخصي روميزي ) باشد .
ابزار كوچك دستي مادون قرمز كه در برنامه هاي نمايش بر روي صفحه ي بزرگ با سامانه هاي درونخطي مورد استفاده قرار مي گيرد تا فرد توضيح دهنده بتواند تجهيزات الكترونيكي نصب شده بر روي صفحه ي فرمان نمايشگر را كنترل كند . نيز بخشي از صفحه كليد كامل رايانه ، مشتمل بر مجموعه اي از كليدهاي عددي قابل برنامه ريزي ، كه معمولاً در چهار رديف ، در سمت راست صفحه كليد قرار دارند . نيز اشاره دارد به ابزار ايمني متشكل از مجموعه ي كوچكي از كليدهاي عددي ، كه معمولاً بر روي ديوار كنار درب سوار شده اند و اين امكان را فراهم مي سازند كه سامانه ي خودكار زنگ خطر و هشدار ، به وسيله ي شخصي كه كد صحيح و مجاز را وارد مي كند ، فعال و غيرفعال شود .
كلمه يا عبارت مهمي در عنوان ، سرعنوان هاي موضوعي ( توصيفگرها ) ، شرح محتوا ، چكيده ، يا متن يك ركورد در يك داده پايگاه كتابنگاشتي يا فهرست درونخطي ، كه مي توان از آن به عنوان واژه ي كاوش در « كاوش متن آزاد » ، براي بازيابي همه ي ركوردهايي كه حاوي آن كلمه يا عبارت هستند بهره گرفت . نيز نگاه كنيد به : stopword بيش تر فهرست هاي درونخطي و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي داراي گزينه اي هستند كه به كاربر امكان مي دهد كلماتي را تايپ كند كه موضوع پژوهش را ( با هر ترتيب دلخواه ) توصيف مي كنند ، فيلدهاي داده اي را كه در سامانه پيش بيني گرديده انتخاب كند ، و سپس ركوردهايي را كه حاوي واژه هاي كاوش هستند بازيابي نمايد . يكي از معايب كاوش كليدواژه اي آن است كه به معناي واژه هاي مورد استفاده در درونداد توجه نمي كند؛ در نتيجه اگر واژه اي داراي بيش از يك معنا باشد ، ممكن است ركوردهاي بي ربط بازيابي شوند ( ريزش كاذب ) . از كليدواژه ها در نمايه سازي « كواك » ، « كويك » و « كووك » به عنوان نقطه ي دسترسي نيز استفاده مي شود . نيز نگاه كنيد به : Boolean truncation
نوعي از نمايه ي موضوعي كه در آن كلمات مهم ( كه معمولاً از عنوان آثار نمايه شده استخراج مي شوند ) به عنوان مدخل مورد استفاده قرار مي گيرند . هنگامي كه زنجيره ي كليدواژه ها حالت چرخشي به خود بگيرد ، آن نمايه را « جايگشتي » مي گويند . نيز نگاه كنيد به : KWAC KWIC KWOC
kilobyte
نگاه كنيد به : byte
تصوير متحرك كه با فيلمبرداري از تصاوير به نمايش درآمده بر صفحه ي نمايش تلويزيون ساخته مي شود .
غرفه ي كوچك و مْدوّري كه معمولاً در نزديكي ورودي كتابخانه قرار مي گيرد و براي بازنمايي اعلانات ، روپوش كتاب هاي جديد ، فهرست هاي مطالعاتي ، توضيحات و پيشنهادهاي كاربران كتابخانه ( گاهي همراه با پاسخ مديران كتابخانه ) ، و ديگر اطلاعات مربوط به عمليات و برنامه هاي كتابخانه مورد استفاده قرار مي گيرد . نيز نگاه كنيد به : bulletin board نيز اشاره دارد به وسيله ي مستقل و مجزايي كه به يك رايانه ي چندرسانه اي مجهز است تا كاربران در حالت عبوري بتوانند اطلاعات را از طريق يك نمايشگر لمسي بازيابي كنند . از اين وسيله در فرودگاه ها و ديگر نقاط همگاني براي دادن راهنمايي ، اطلاعات مربوط به زمان بندي فعاليت هاي گوناگون ، و . . . استفاده مي شود .
مجموعه اي از مواد آموزشي مرتبط كه داراي بيش از يك قالب بندي رسانه اي هستند ، و براي استفاده به صورت يك مجموعه ي واحد طراحي شده اند و هيچيك از رسانه ها بر ديگري ترجيح ندارد . از كيت ها معمولاً در كلاس درس يا در كتابخانه ي آموزشگاهي استفاده مي شود . كيت ها غالباً در يك گنجانه نگهداري مي شوند تا قطعات مختلف آن از هم دور نيفتند . در كتابخانه هاي آكادميك ، كيت ها را معمولاً در « تالار برنامه ي درسي » قفسه چيني مي كنند . مترادف با : multimedia item در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست 2 » اين گروه ، اقلامي را كه از يك بسته ي تك رسانه اي مواد متني تشكيل شده باشند ( مثل مجموعه اي از كارت هاي رفتار ) را نيز شامل مي شود . مقايسه كنيد با : game
اطلاعاتي كه در پرتو تجربه ، مورد ادراك و ارزيابي قرار گرفته و با دريافت فكري كه داننده نسبت به موضوع آن اطلاعات دارد ، تلفيق و تركيب شده است . نيز نگاه كنيد به : epistemology
كاوش در كتابخانه به دنبال يك اثر بخصوص - در برابر كاوش به دنبال هر اثري از يك پديدآورنده ي شناخته شده ، يا به دنبال آثاري كه درباره ي يك موضوع بخصوص باشند . اگر عنوان اثر شناخته شده باشد ، ساده ترين راه براي مكانيابي يك نسخه ، كاوش عنواني در فهرست كتابخانه يا داده پايگاه كتابنگاشتي است . اگر كاربر نسبت به عبارت پردازي دقيق عنوان ترديد دارد ، بهترين شيوه ، كاوش بر مبناي نام پديدآورنده است . اگر دست كم دو تا سه كلمه ي مهم از عنوان به روشني و يقين معلوم باشند ، ممكن است كاوش كليدواژه اي به بازيابي مدخل مربوط به اثر دلخواه بينجامد .
Kochel number
نگاه كنيد به : opus number
كاغذ زمخت ، سنگين و رنگ زدايي نشده ، معمولاً به رنگ قهوه اي شكلاتي ، كه براي ساخت پاكت ها و لفاف هاي كاغذي مورد استفاده قرار مي گيرد . در نشر ، از كاغذ كرافت به عنوان لفاف بيروني مجلات ( براي محافظت رويه ي گلاسه ي آن ها از آسيب ديدگي در روند ارسال ) استفاده مي شود . در صحافي ، نوار باريكي از كاغذ كرافت ، به عنوان آستري دوم براي تقويت لايه ي نازك پارچه اي موسوم به متقال ( يا پارچه ي عطف ، كه به عنوان آستري اول به « لبه ي صحافي » جزوك هاي دوخته شده ، چسبانده شده تا آن ها را محكم در كنار هم نگه دارد ) مورد استفاده قرار مي گيرد .
Kunstlerroman
از واژه ي آلماني kunstler ( به معناي هنرمند ) و واژه ي فرانسوي roman ( به معناي رمان ) ، رماني كه رشد نبوغ خلاق يك نويسنده را از كودكي تا بلوغ ، با توجه ويژه به آزمون ها و موانع عمده ، و تأثير آن ها بر توسعه ي شخصيت و كار هنرمند ، دنبال مي كند . ( مثال : « تصويري از هنرمند به مثابه يك مرد جوان » اثر « جيمز جويس » ) . مقايسه كنيد با : Bildungsroman
نمايه اي كه به شكل الگوريتمي توليد مي شود و در آن ، كليدواژه هاي عنوان ( و گاهي متن ) يك سند ، به عنوان مدخل در امتداد حاشيه ي سمت چپ صفحه ( در نمايه ي لاتين ، و در سمت راست صفحه در نمايه ي فارسي ) چاپ مي شوند ، و قسمتي از عنوان يا متن كه پس از هر كليدواژه آمده در زير مدخل به صورت تورفته ، و سپس قسمتي از عنوان يا متن كه پيش از واژه آمده ، درج مي شود . برخلاف نمايه سازي « كووك » ، در اين روش عبارات و اصطلاحات چندكلمه اي كه به عنوان مدخل انتخاب مي شوند توالي الفباعددي خود را حفظ مي كنند . مقايسه كنيد با : KWIC مثال : academic support systems for distance learning . Libraries and distance learning . Libraries and academic support systems for learning Libraries and academic support systems for distance Libraries And academic support systems for distance learning
نوعي از نمايه ي جايگشتي كه در آن ، از عنوان ( و گاهي متن ) يك سند براي توضيح معناي كليدواژه اي كه به عنوان مدخل مورد استفاده قرار گرفته ، استفاده مي شود . كليدواژه هايي كه به صورت دستي مشخص شده اند يا به صورت الگوريتمي از سند استخراج گرديده اند ، به ترتيب الفبايي در مكان ثابتي از يك سطر كه طول ثابتي دارد ( معمولاً در وسط سطر ) و به شكلي كه ظاهراً در يك ستون به نظر مي رسند ، چاپ مي شوند و هر مقدار از متن بافتار كه قابل چاپ باشد ، در پيش و پس اين مدخل به چاپ مي رسد . كليدواژه هاي مندرج در ستون مذكور ممكن است از نظر حروفنگاري متمايز باشند تا خواندن آن ها آسان تر گردد . كليدواژه ها و بافتار معمولاً كدگذاري مي شوند تا سند نمايه شده ، شناخته شود . مقايسه كنيد با : KWAC KWOC مثال : Libraries and ACADEMIC support systems for distance learning . ort systems for DISTANCE learning . Libraries and academic supp ems for distance LEARNING . Libraries and academic support syst stance learning . LIBRARIES and academic support systems for di
شكلي از نمايه ي كويك ( كليدواژه در بافتار ) كه در آن ، كليدواژه ها به شكل الگوريتمي از عنوان ( و گاهي متن ) يك سند استخراج مي شوند و به عنوان مدخل در حاشيه ي سمت چپ صفحه ( در نمايه ي لاتين ، و در سمت راست صفحه در نمايه ي فارسي ) چاپ مي شوند ، و عنوان يا بخشي از متن كه حاوي هر كليدواژه بوده به صورت تورفته در زير مدخل مربوطه درج مي شود . ممكن است به جاي واژه ي موجود در زنجيره ي متني ، از يك نماد نيز استفاده شود . برخلاف نمايه سازي كواك ، در اين روش عبارات و اصطلاحاتِ چندكلمه اي كه به عنوان مدخل انتخاب مي شوند ، توالي الفباعددي خود را از دست مي دهند . مثال : libraries academic support systems for distance learning . Libraries and distance learning . Libraries and academic support systems for learning . Libraries and academic support systems for distance support systems for distance learning . Libraries and academic systems for distance learning . Libraries and academic support