واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 402
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
قابليت كاغذ در جذب و حفظ رطوبت ، كه بسته به نوع كاغذ تفاوت مي كند ، و در فرايند هاي چاپ كه از مركب مايع استفاده مي شود اهميت بسيار دارد . نيز نگاه كنيد به : water - damaged
همگوني و همانندي يك پيايند با پيايند ديگر . اگر بعد از واژه ي " absorbed : " در ركورد كتابشناختي ، عنوان پيايند همگون شده اضافه شود ، نشان دهنده ي نشريه ي اصلي است ، و اگر بعد از عبارت " : absorbed by " عنوان پيايند اصلي به ركورد اضافه شود ، نشان دهنده ي نشريه ي همانندشده مي باشد . مقايسه كنيد با : merger
همگوني و همانندي يك پيايند با پيايند ديگر . اگر بعد از واژه ي " absorbed : " در ركورد كتابشناختي ، عنوان پيايند همگون شده اضافه شود ، نشان دهنده ي نشريه ي اصلي است ، و اگر بعد از عبارت " : absorbed by " عنوان پيايند اصلي به ركورد اضافه شود ، نشان دهنده ي نشريه ي همانندشده مي باشد . مقايسه كنيد با : merger
خلاصه اي كوتاه و واقعگرا از محتواي اصلي يك كتاب ، مقاله ، سخنراني ، گزارش ، پايان نامه ، يا اثر ديگر ، كه بيانگر نكات اصلي ، با همان ترتيب مذكور در متن اصلي است ، اما ارزش تأليفي مستقل ندارد . چكيده ممكن است راهنما ، تمام نما ، انتقادي ، يا داراي يك ديد گاه خاص ( سوگر فته ) باشد . دريك مقاله ي علمي ، چكيده پس از عنوان و نام پديدآورنده ( ها ) ، و پيش از متن مي آيد . در مدخل مندرج در يك منبع چكيده نامه اي يا نمايه اي چاپي در يك داده پايگاه كتابشناختي ، چكيده همراه با استناد مي آيد . مقايسه كنيد با : summary نيز نگاه كنيد به : authour abstract abstracting journal
آماده سازي يك گزارش كوتاه و واقعگرا ( چكيده ) از محتواي يك اثر مكتوب ، تا پژوهشگر بتواند سريعا ً تصميم بگيرد كه آيا خواندن تمامي متن ، آن نياز اطلاعاتي بخصوص را برآورده مي كند يا خير . چكيده نويسي معمولاً به متون يك رشته ي خاص يا گروهي از رشته هاي مرتبط محدود مي شود ، و به وسيله ي يك فرد يا شخصيت حقوقي ، مثلاً بخش چكيده نويسي و نمايه سازي ، كه چكيده ها را منظماً در اختيار جمعي از مشتركان قرار مي دهد ، انجام مي گيرد .
abstracting journal
مجله اي كه خاص ارائه ي چكيده ي مقالات و ديگر مدارك منتشرشده در يك رشته ي خاص علمي يا حوزه ي تحقيقي است . مقايسه كنيد با : abstracting service
مركز تجاري نمايه سازي ( مثل Information Science Abstracts ) كه هم استنادات و هم خلاصه ي مختصر يا چكيده ي محتواي هر يك از مدارك نمايه شده را ارائه مي دهد . مدخل هاي مندرج در چكيده نامه كه به ترتيب افزوده شدن به چكيده نامه شماره مي خورند ، به صورت پيايندي ، و معمولاً در قالب متمم هاي ماهانه يا فصلي به چاپ مي رسند ، يا در يك داده پايگاه كتابشناختي كه منظماً روزآمد مي شود ، در اختيار صاحبان اشتراك قرار مي گيرند . مقايسه كنيد با : abstracting journal
اين اصل كه اعضاي هيئت علمي شاغل در مؤسسات آموزش عالي ( و ازجمله كتابداران عضو هيئت علمي ) بايد در بيان ديدگاه هاي خود و تدريس به شيوه ي انتخابي خود ، آزاد باشند و مديريت ، حكومت ، يا سازمان هاي بيرون از دانشگاه كه ممكن است منافعي در اين ميان داشته باشند ، در اين باره مداخله نكنند .
كتابخانه اي كه بخش محوري يك دانشكده ، دانشگاه ، يا ديگر مؤسسه ي فعال در بخش آموزش پس از متوسطه است و به منظور تأمين نياز هاي اطلاعاتي و پژوهشي دانشجويان ، اعضاي هيئت علمي ، و كاركنان آنجا فعاليت مي كند . در ايالات متحده ، انجمن حرفه اي كتابخانه ها و كتابداران آكادميك ، " انجمن كتابخانه هاي دانشگاهي و پژوهشي " مي باشد . براي اتصال به فهرست كتابخانه هاي آكادميك در ايالات متحده ، اينجا را كليك كنيد . مقايسه كنيد با : research library نيز نگاه كنيد به : library college departmental library graduate library library undergraduate university library
academic press
نگاه كنيد به : university press
تأييد يك مؤسسه ي آموزش عالي مبني بر اين كه كتابداران در استخدام آن مؤسسه ، اعضاي هيئت علمي آموزشي يا پژوهشي شمرده مي شوند ، ولي از رتبه ها ، عنوان ها ، حقوق ، و مزاياي معادل با اعضاي هيئت علمي برخوردار نيستند . مقايسه كنيد با : faculty status
تصوير برگي شكل و زيبايي ار گياه " آكانتوس اسپينوسوس " ( acanthus spinosus ) ، ( نژادي از گياهان علفي ، بومي منطقه ي مديترانه اي ) كه توسط يونانيان باستان براي تزيين مراكز شهري " قِرُنتي " ( corinth ) ، و نيز به عنوان طرح تزييني در حروف آغازين و حاشيه ي تذهيب شده ي دستنوشته هاي قرون وسطي مورد استفاده قرار مي گرفت . در اين كاربرد هاي تذهيبي ، غالباً با رنگ هاي غير واقعي ( قرمز ، زرد ، بنفش ، آبي ) نقاشي مي شد .
رهنمود هاي تعيين شده به وسيله ي يك كتابخانه يا نظام كتابخانه اي براي شيوه ي استفاده از تجهيزات و سامانه هاي رايانه اي آن . مثلاً اكثر كتابخانه هاي عمومي استفاده از كارايستگاه هاي عمومي براي فعاليت هاي تجاري يا غير قانوني را ممنوع مي كنند . در بيش تر كتابخانه ها ، يك نسخه ي چاپي از " خط مشي استفاده ي مجاز " در نزديكي كارايستگاه هايي كه محدوديت هاي تعيين شده درمورد آن ها مصداق دارد ، نصب شده . برخي از كتابخانه ها نيز اين بيانيه را در سايت وب خود قرار مي دهند .
حق ورود به يك كتابخانه يا مخزن آن . همه ي كتابخانه هاي عمومي و اكثر كتابخانه هاي آكادميك در ايالات متحده به روي عموم مردم باز هستند ، ولي دسترسي به برخي از بخش ها مثل مخزن هاي بسته ، كتاب هاي كمياب ، و مجموعه هاي خاص ممكن است با محدوديت هايي همراه باشد . در مفهوم كلي تر ، حق يا امكان استفاده از يك منبع كه ممكن است آزادانه و به رايگان در اختيار همه باشد . نيز نگاه كنيد به : accessibility در رايانش ، حق استفاده از يك سامانه ي رايانه اي يا منبع درونخطي ، كه معمولاً با صدور كُد دسترسي براي كاربران مجاز كنترل مي شود . در مفهوم كلي تر ، توانايي يك كاربر در دست يافتن به داده هاي ذخيره شده در يك رايانه يا سامانه هاي رايانه اي .
يك كُد شناسايي ( مثل نام كاربر ، گذرواژه ، يا شماره ي شناسايي فردي ) كه كاربر بايد به درستي وارد كند تا به يك سامانه ي رايانه اي يا شبكه ، دسترسي يابد . در اكثر سامانه هاي انحصاري ، كُدهاي دسترسي شديداً كنترل مي شوند تا از ورود كاربران غير مجاز جلوگيري شود . مترادف با : code authorization
واحدي از اطلاعات در يك ركورد كتابشناختي كه در زير آن ، فرد ممكن است به جست و جو و شناسايي اقلام موجود در فهرست كتابخانه يا داده پايگاه كتابشناختي بپردازد . نقاط دسترسي به طور سنتي عبارت بوده اند از شناسه ي اصلي ، شناسه هاي افزوده ، سرعنوان هاي موضوعي ، شماره ي رده بندي يا شماره ي راهنما ، و كُد هايي همچون شماره ي استاندارد . اما با وجود فهرستنويسي ماشين خوان ، تقريباً هر جزء از ركورد فهرست ( نام ناشر ، نوع ماده / مدرك ، و . . . ) را مي توان به عنوان يك نقطه ي دسترسي مورد استفاده قرار داد . در ركورد مارك ، اكثر نقاط دسترسي در فيلد هاي زير يافت مي شوند ( xx عددي از 00 تا 99 را شامل مي شود ) : 1xx شناسه هاي اصلي 4xx فروست نما 6xx سر عنوان هاي موضوعي 7xx شناسه هاي افزوده غير از موضوع يا فروست 8xx شناسه هاي افزوده ي فروست در مفهوم كلي تر ، هر عنصر داده اي منحصربه فردي كه به عنوان نقطه ي ورود به يك فايل سازماندهي شده ي اطلاعاتي مورد استفاده قرار گيرد .
بيانيه ي رسمي و مكتوبي كه به وسيله ي شخص / اشخاص / نهاد مسئول مديريت آرشيو يا مجموعه هاي خاص منتشر مي شود و در آن ، موادي كه دسترسي به آن ها امكان پذير است و افراد مجاز به دسترسي ، و نيز تمامي شرايط يا محدوديت هاي استفاده مشخص مي شوند . اين بيانيه معمولاً براي كاربران پست مي شود يا به نحوي بين آنان توزيع مي گردد .
تأمين دسترسي به منابع و مجموعه هاي يك كتابخانه ، كه مشتمل است بر گردش مواد ( گردش عمومي ، مواد رزرو ، امانت بين كتابخانه اي ، تحويل مدرك ) ، بازچيني ، نگهداري مخزن ، و امنيت . كتابخانه هاي بزرگ براي مديريت اين اقدامات ، يك " كتابدار خدمات دسترسي " را به خدمت مي گيرند .
مقدار زماني كه صرف مي شود تا يك سامانه ي رايانه اي ، داده هاي ذخيره شده را به كسي كه وصل مي شود و روش هاي صحيح بازيابي را دنبال مي كند ، ارائه دهد . زمان دسترسي در اوقات اوج استفاده ممكن است طولاني تر باشد .
مقدار زماني كه صرف مي شود تا يك سامانه ي رايانه اي ، داده هاي ذخيره شده را به كسي كه وصل مي شود و روش هاي صحيح بازيابي را دنبال مي كند ، ارائه دهد . زمان دسترسي در اوقات اوج استفاده ممكن است طولاني تر باشد .
سهولت ورود به يك كتابخانه ، كسب دسترسي به سامانه هاي درونخطي آن ، استفاده ازمنابع آن ، و به دست آوردن اطلاعات مورد نياز ، صرف نظر از هر قالب كه دارند . در مفهوم كلي تر ، كيفيت امكان مكانيابي و كاربرد يك منبع توسط شخص . در ذخيره و بازيابي اطلاعات ، شيوه ي بازيابي ركوردها از فايل توسط سامانه ي رايانه اي ، كه معمولاً به روش مرتب شدن آن ركوردها در رسانه ي ذخيره ، بستگي دارد .
عمل ثبت نام منبعي كه به مجموعه ي كتابخانه افزوده شده در سياهه ي دريافتي ها . همچنين به خود مدرك افزوده شده نيز اطلاق مي شود . به فرايند افزايش تعداد منابع نيز گفته مي شود . متضاد با : deaccession مقايسه كنيد با : acquisitions نيز نگاه كنيد به : accession number در آرشيو ، كار رسمي پذيرش و مستندكردن رسيد هاي مربوط به ركورد هاي تحت حفاظت ، كه بخشي از فرايند استقرار كنترل فيزيكي و فكري بر اين ركورد ها است . در مورد منابع اهدايي ، براي انتقال به صورت مجاز ، ممكن است به اهدا نامه نيز نياز باشد .
accession catalog
نگاه كنيد به : accession record
accession list
نگاه كنيد به : accession record
شماره ي منحصر به فرد كه به يك منبع ، به ترتيبي كه به مجموعه ي كتابخانه افزوده شده ، تخصيص مي يابد و در دفتر ثبت بخش خدمات فني ثبت مي شود . اكثر كتابخانه ها شماره هاي ثبت را بر مبناي توالي عددي تخصيص مي دهند ، ولي برخي ديگر ، علاوه بر ترتيب الحاق به مجموعه ، از نوعي نظام كدگذاري براي نشان دادن نوع ماده و/ يا سال ثبت ، استفاده مي كنند . نيز نگاه كنيد به : Library of Congress Control Number OCLC control number
نظم كتاب ها و مدارك ديگر در قفسه ها بر مبناي ترتيب زماني و شمارشي الحاق و افزوده شدن آن ها به يك گروه يا رده ي خاص ، و نه صرفاً بر مبناي يك نظام رده بندي .
سياهه اي از اقلام كتابشناختي افزوده شده به مجموعه ي كتابخانه به ترتيب الحاق آن ها . اين سياهه معمولاً شماره ي ثبت ، شناسنامه ي مختصر كتابشناختي ، منبع دريافت ، و قيمت پرداخت شده براي هر يك از اقلام را دربرمي گيرد . مترادف با : accession catalog accession list accession register
accession register
نگاه كنيد به : accession record
فرايند افزايش منابع نيز نگاه كنيد به : accession
accompanying materal
مواد مرتبطي مثل فلاپي ديسك ، سي دي رام ، مجموعه ي اسلايد ، كتاب پاسخ ، راهنماي تدريس ، اطلس ، يا پوشه - كيف حاوي فرم ها يا تصاوير ، كه همراه با يك منبع منتشر مي شود ، و مقصود ناشر آن است كه همراه با منبع اصلي استفاده و نگهداري شود . مواد همراه غالباً در يك بسته ، در داخل جلد ، يا بدون بسته بندي در داخل جعبه ي اصلي قرار داده مي شوند . هنگامي كه چنين منبعي در يك كتابخانه فهرستنويسي مي شود ، در بخش توصيف فيزيكي ركورد كتابشناختي ، به وجود مواد همراه ، اشاره مي شود .