كلمه ي يوناني به معناي " پرماس پاياني " . بيانيه اي كه در پايان متن يك دستنوشته ي قديمي مي آيد ، و نشان دهنده ي عنوان اثر ، نام كاتب ، و محل نسخه برداري مي باشد . پي نگاشت ممكن است شامل يك عبارت قدرداني از مراجعه كننده يا خدمتگيري كه كارمزد نسخه برداري را پرداخته ، و اخطار در برابر نسخه برداري غيرمجاز باشد . پي نگاشت هاي چاپي اوليه از سنت نسخ خطي پيروي مي كردند و نام و مشخصات چاپچي ، تاريخ چاپ ، تعداد نسخه هاي چاپ شده ، و گاهي عذرخواهي از خواننده به دليل اشتباهات داخل متن را شامل مي شدند . مترادف با : explicit نيز نگاه كنيد به : impensis در چاپ نوين ، گزاره ي چاپ شده در انتهاي متن ، يا بر پشت صفحه ي عنوان كتاب ، كه نام چاپچي ، قلم ، كيفيت كاغذ ، مواد به كاررفته در صحافي ، و گاهي نام كساني را كه مسئول توليد اثر بوده اند شامل مي شود . همچنين به يك وسيله ي چاپ - معمولاً يك مـُهر - كه براي بازنمايي مشخصات ناشر به كار مي رود نيز اطلاق مي شود .

---

كتاب يا فقره ي ديگري كه به قدري پهنا يا قد آن زياد است كه در كنار مجلداتي كه از آن كوچك ترند ولي شماره ي راهنماي آن ها نزديك به هم است ، در قفسه جا نمي گيرد؛ مثل كتاب هاي هْنري و اطلس هاي بزرگ . كتابخانه ها غالباً مواد خارج از قطع را در بخش جداگانه اي قفسه چيني مي كنند و اين بخش جداگانه را با يك كُد مخصوص يا نمادِ محل ( كه در ركورد فهرست و بر برچسب عطف درج شده ) مشخص مي كنند .

---

آنچه كه براي خارج كردن از كتابخانه يا براي استفاده ي مرجع ، موجود نيست؛ مثل آن دسته از مواد كتابخانه اي كه در دست ترميم ، بازسازي ، تجديد صحافي ، فهرستنويسي مجدد ، . . . هستند . متضاد با : in circulation مقايسه كنيد با : noncirculating

---

يك يا چند درب كه مراجعه كنندگان اجازه دارند در وضعيت معمول ، از طريق آن ها محوطه ي كتابخانه را ترك كنند ، و معمولاً نزديك ميز گردش كتاب قرار دارند و براي تشخيص خروج غيرمجاز مواد كتابخانه ، به زنگ خطر مجهز مي باشند . در ايالات متحده به موجب قانون ، كتابخانه هايي كه به روي عموم باز هستند بايد به خروجي هاي اضطراري ويژه نيز مجهز باشند . به پايان دادن يك جلسه ي استفاده از برنامه ي رايانه اي از طريق بستن برنامه نيز اطلاق مي شود . دستور العمل پايان دادن به جلسه در رايانه ، « خروج از سيستم » نام دارد .

---

وضعيت امانت فقره اي كه به حساب امانت گيرنده گذاشته شده و قرار نيست كه تا پايان مدت امانت به كتابخانه برگردد . در فهرست درونخطي ، تاريخ سررسيد معمولاً به شكل يك كد وضعيت در ركورد فهرست به نمايش در مي آيد تا نشان دهد كه فقره ي موردنظر براي امانت در دسترس نيست . مترادف با : on loan نيز نگاه كنيد به : overdue recall renew

---

سامانه ي خودكار گردش كتاب كه به مراجعان ثبت شده ي كتابخانه اجازه مي دهد مواد امانتي را بدون كمك كاركنان ( معمولاً با اسكن كردن باركد كارت كتابخانه ي فرد امانت گيرنده و باركد روي هر فقره ي امانت گرفتني ) خارج كنند .

---

ركورد مكتوب و روزانه از افكار ، احساسات ، و تجارب شخصي كه توسط فرد نگهداري مي شود و انتظار ندارد اين يادداشت ها منتشر گردند . به « خالي - كتاب » يا دفتر يادداشتي كه چنين تجاربي در آن ثبت مي شوند نيز اطلاق مي شود . گاهي دفاتر خاطرات پس از مرگ نويسنده منتشر مي شوند و بعضي از آن ها به آثار معروف تاريخي و ادبي تبديل مي شوند . مقايسه كنيد با : journal memoirs به دفتر يادداشت كوچكي كه وقايع مهم سال به صورت پي درپي و با فضاي خالي براي برنامه ريزي زمان ملاقات ها ، نشست ها ، و ضرب الاجل هاي مهم ، و . . . در آن ذكر شده اند نيز اطلاق مي شود .

---

روايت رويدادها يا خاطره گويي ها بر اساس مشاهدات يا دانش شخصي خودِ پديدآورنده از دنيايي كه در آن زندگي كرده؛ از جمله رويدادهاي مشاهده شده ، افراد شناخته شده يا مشاهده شده ، مكان هايي كه از آن ها ديدار شده ، . . . . برخلاف دفتر خاطرات يا دفتر روزنامه ، يادنامه ها معمولاً با اين هدف نگاشته مي شوند كه مدت ها پس از وقوع رويدادهاي توصيف شده منتشر شوند ، و لزوماً گزارش روزبه روز نمي دهند . مقايسه كنيد با : autobiography

---

واژه ي عاميانه ي چاپچي ها براي لكه يا نقص ناخواسته روي صفحه ي چاپ شده ، كه معمولاً به واسطه ي توده ي غبار ، پـُرز ، يا مركب خشك شده بر زينك يا نگاتيو چاپ ، به وجود مي آيد . املاي ديگر : hickey

---

در چاپ ، واژه پردازي ، و طراحي صفحات وب ، يك عنصر كوچك گرافيكي ، معمولاً به شكل يك دايره ي كوچك ، يك نقطه ي بزرگ ، مربع ، لوزي ، يا شكل ديگر ، كه براي تأكيد بر بخشي از متن يا موردبندي يك مجموعه ي شماره بندي نشده مورد استفاده قرار مي گيرد . چنين مجموعه اي را مي گويند كه " خالگذاري " شده است ؛ مانند زير : " دايره ي كوچك ، " نقطه ي بزرگ ، " مربع ، " لوزي ، " يا شكل ديگر .

---

الگويي از نقطه هاي كوچك با رنگ ها و/ يا تراكم متفاوت ، كه در طراحي ، نقاشي ، يا چاپ براي ايجاد جلوه هايي از درجات متفاوت نور و سايه در يك تصوير ، مورد استفاده قرار مي گيرد . نيز نگاه كنيد به : stipple engraving به روكش ناهموار و سنگريزه اي شكلي كه بر روي انواع خاصي از كاغذ ايجاد مي گردد نيز گفته مي شود .

---

شرايط فروش كه به موجب آن ، ناشر مشخص مي كند كه كتابي نبايد با تخفيف خرده فروشي يا كسر قيمت ارائه شود . مترادف با : net published price مقايسه كنيد با : non - net به عنوان شكل كوتاه شده ي « اينترنت » ، معمولاً با حرف اول بزرگ ( Net ) نيز به كار مي رود . مترادف با : Internet

---

كتابي مشتمل بر برگ هاي سفيد يا خط كشي شده براي نوشتن يا واردكردن مدخل ها ، كه مطالب چاپي آن محدود مي شود به سرعنوان صفحات و/ يا بخش ها . به عنوان مثال مي توان از سررسيدنامه ، آلبوم ، يادگارنامه ، دفتر مالي ، كتابچه ي تمرين ، و . . . نام برد . از آنجا كه اطلاعات ثبت شده در خاليكتاب هاي رسمي ممكن است داراي ارزش ماندگار و ثابت باشند ، معمولاً براي تهيه ي اين كتاب ها از كاغذ باكيفيت و صحافي ماندگار استفاده مي شود .

---

برگي از كتاب كه عمداً چاپ نشده مانده ، و معمولاً پيش از صفحه ي نيم عنوان و/ يا بعد از بخش پاياني قرار مي گيرد . نيز اشاره دارد به هر صفحه يا برگي از كاغذ ( يا سطح مكتوب ديگر ) كه حاوي مطلب مكتوب يا چاپي نيست . مقايسه كنيد با : white space

---

خاموش كردن رايانه با استفاده از كليد قطع برق . از آنجا كه تراشه هاي رُم ( RAM ) به نيروي الكتريكي نياز دارند ، وقتي رايانه خاموش مي شود داده ها از دست مي روند ، مگر اين كه در يك رسانه ي انبارش ( سخت ديسك ، نرم ديسك ، . . . ) ذخيره شده باشند .

---

كسي كه ( معمولاً به دليل ناتواني يا بيماري ) قادر نيست خانه را ترك كند تا به كتابخانه بيايد . براي خدمات دهي به مراجعان خانه نشين ، كتابخانه هاي عمومي خدمات معاضدتي مثل « كتاب - پست » ، كتابخانه هاي سيار ، و تحويل مستقيم را ايجاد كرده اند .

---

در چاپ ، نسخه ي در دست حروفچيني ، يا حروفچيني شده . مطلب « زنده » ( live ) به مطلبي گفته مي شود كه قرار است در چاپ مورد استفاده قرار گيرد . مطلب « مرده » ( dead ) مطلبي است كه مورد استفاده قرار گرفته و آماده ي « به هم ريختن » ( broken up ) است . واژه هاي « مطلب چاق » ( fat matter ) و « مطلب لاغر » ( lean matter ) به « نسبت فضاي خالي يا سطرهاي ناقص در يك صفحه » اطلاق مي شود . چاپچي ها نيز بين مطلب متن و مطالب نمايشي و درشتْ چاپ تفاوت قائل مي شوند . به نسخه اي - به شكل دستنوشته يا ماشين نوشت - كه قرار است چاپ شود نيز اطلاق مي گردد .

---

استاندارد بالا در به كارگيري درايت توأم با تجربه در برآوردن نيازهاي خدمتگيران يا كاربران يك خدمت . در بيش تر كشورها ، صلاحيت هاي حرفه اي توسط انجمن حرفه اي اصلي ( با اين انتظار كه قابليت ها از طريق توسعه ي مداوم دانش و مهارت ها حفظ شوند ) اعطا مي گردند . در بيش تر حرفه ها ، استانداردها با صدور جواز دولت و با يك نظامنامه ي اخلاقي حرفه اي ، ضمانت اجرايي مي يابند . « انجمن كتابخانه هاي امريكا » نظامنامه ي اخلاقي اش را در سال 1939 وضع كرد . تبعيت از اين نظامنامه باعث كشمكش بين بعضي كتابداران با اعضاي جامعه ي محلي و با افراد قدرتمند و بانفوذ ، بخصوص درباره ي مسائل مربوط به سانسور و محرمانگي شده است .

---

نشريه اي پيايندي كه فقط از چند صفحه تشكيل مي شود و به اخبار ، اعلاميه ها ، و اطلاعات جاري درباره ي علائق يك گروه تخصصي از مشتركين يا اعضاي يك انجمن يا سازمان مي پردازد ، كه آن نشريه را به عنوان بخشي از برنامه ي عضويت شان دريافت مي كنند . اكثر نمايه هاي ادواري و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي ، محتواي خبرنامه ها را زير پوشش نمي گيرند . نيز نگاه كنيد به : electronic newsletter

---

خبرنامه اي ( مثل LITA Newsletter ) كه به صورت درونخطي ، معمولاً از طريق اينترنت ، با يا بدون همتاي چاپي ، منتشر مي شود .

---

دیدگاه

خدمات كتابخانه اي كه مخصوصاً براي مراجعان نوجوان ( پايه هاي 9 تا 12 ) طراحي شده و مجموعه گستري ، برنامه نويسي ، و راهنماي مطالعاتي را شامل مي شود . كتابخانه هاي عمومي معمولاً تالار يا بخشي مخصوص مواد نوجوانان دارند كه به وسيله ي كتابداري اداره مي شود كه در ارائه ي خدمات براي اين گروه سني تخصص دارد . مقايسه كنيد با : adult services children's services نيز نگاه كنيد به : Young Adult Library Services Association

---

خدمت يا اثر انتشاراتي كه براي باخبركردن متخصصان ، پژوهشگران ، خوانندگان ، مشتريان يا كارمندان از متون تازه منتشرشده در حوزه هاي تخصصي آنان طراحي شده ، و معمولاً در كتابخانه هاي ويژه ( كه به شركت ها ، سازمان و مؤسساتي خدمات مي دهند كه در آن ها ، دسترسي به اطلاعات جاري ، ضروري است ) موجود مي باشد . چنين خدماتي را مي توان متناسب با پروفايل علائق فرد يا گروهي خاص ، تغيير داد . بعضي از فهرست هاي درونخطي و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي شامل گزينه ي " كاوش هاي مرجح " مي باشند كه به كاربر كتابخانه امكان مي دهد عبارات كاوش را آرشيو نمايد و در صورت نياز ، مجدداً اجرا كند . مترادف با : selective dissemination of information ( SDI ) نگاه كنيد به : current contents

---

سازماني كه به كار گردآوري نسخه هايي از بررسي ها ، مقالات ، ستون هاي هميشگي مطالب ، تصاوير ، . . . مشغول است؛ اين مطالب در روزنامه ها و مجلاتي كه درباره ي پديدآورندگان ، افراد سرشناس ، رويدادهاي خبري ، يا ديگر مقوله هاي مورد علاقه ي مشتريان هستند ( و مشتريان براي دريافت منظم آن ها پول مي پردازند ) چاپ مي شوند .

---

مواد ، خدمات ، و برنامه هايي كه با هدف تأمين نيازهاي كاربران بزرگسال در يك كتابخانه ي عمومي ارائه مي شوند - در برابر آنچه كه براي كودكان و نوجوانان طراحي شده اند . نيز نگاه كنيد به : readers' advisory

---

تدارك اسناد منتشرشده يا منتشرنشده در قالب سخت نسخه ، ريزنمود ، يا قالب رقومي ، معمولاً در برابر يك مبلغ ثابت . در اكثر كتابخانه ها ، خدمت تحويل سند توسط دفتر امانت بين كتابخانه اي و براساس قيمت تمام شده ارائه مي شود . معمولاً از مراجعه كننده خواسته مي شود كه ماده ي چاپي را در كتابخانه دريافت كند ، اما متن كامل الكترونيكي را مي توان از طريق پست الكترونيكي ارسال نمود . به تحويل فيزيكي يا الكترونيكي اسنادي از مجموعه ي كتابخانه در محل اقامت يا محل كار كاربر كتابخانه ( بنابه درخواست ) نيز گفته مي شود . نيز نگاه كنيد به : electronic document delivery Ariel

---

پيشه اي كه در مكانيابي كتاب هاي كمياب ( كه از سوي كتابخانه ها و گردآورندگان شخصي درخواست مي شود ) تخصص دارد . كتابداران فراهم آوري در هنگام نياز به يك نسخه ي جايگزين براي فقره اي كه هنوز مورد تقاضا است ولي ديگر چاپ نمي شود ، بايد به چنين خدماتي تكيه كنند . بعضي از سوداكاران كتاب هاي كمياب نيز چنين خدمتي را ارائه مي كنند . نيز نگاه كنيد به : Alibris

---

مركز تجاري نمايه سازي ( مثل Information Science Abstracts ) كه هم استنادات و هم خلاصه ي مختصر يا چكيده ي محتواي هر يك از مدارك نمايه شده را ارائه مي دهد . مدخل هاي مندرج در چكيده نامه كه به ترتيب افزوده شدن به چكيده نامه شماره مي خورند ، به صورت پيايندي ، و معمولاً در قالب متمم هاي ماهانه يا فصلي به چاپ مي رسند ، يا در يك داده پايگاه كتابشناختي كه منظماً روزآمد مي شود ، در اختيار صاحبان اشتراك قرار مي گيرند . مقايسه كنيد با : abstracting journal

---

در كتابخانه ها ، شاخه اي از خدمات عمومي است كه به گزينش و تأمين دسترسي به منابع الكترونيكي ( مانند فهرست هاي درونخطي و داده پايگاه هاي كتابنگاشتي ) ، و نيز كاوش باواسطه ( كه معمولاً به وسيله ي يك كتابدار خدمات درونخطي انجام مي شود ) مي پردازد . مقايسه كنيد با : systems librarian

---

تأمين دسترسي به منابع و مجموعه هاي يك كتابخانه ، كه مشتمل است بر گردش مواد ( گردش عمومي ، مواد رزرو ، امانت بين كتابخانه اي ، تحويل مدرك ) ، بازچيني ، نگهداري مخزن ، و امنيت . كتابخانه هاي بزرگ براي مديريت اين اقدامات ، يك " كتابدار خدمات دسترسي " را به خدمت مي گيرند .

---

فعاليت ها و عمليات كتابخانه اي كه موجب مي شود كاركنان در تماس منظم و مستقيم با كاربران قرار گيرند؛ از جمله خدمات گردش كتاب ، خدمات مرجع ، خدمات درونخطي ، آموزش كتابنگاشتي ، مساعدت در امر پيايندها ، اسناد دولتي ، و امانت/ تحويل بين كتابخانه اي اسناد - در برابر « خدمات فني » كه در پشت صحنه و دور از چشم كاربران كتابخانه انجام مي شوند .

---