واژه‌نامه اطلاع‌رسانی





a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 228
شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 5180
سليقه ي خواننده در انتخاب مطلب خواندني ، مثل قالب بندي ( كتاب ، مجله ، كارتون كتاب ، . . . ) ، ژانر ( داستان يا غيرداستان ) ، و موضوع ( شرح حال ، جنايي ، سفرنامه ، . . . ) . گرچه با افزايش سن شخص ، ترجيحات مطالعاتي وي نيز اغلب تغيير مي كنند ، بررسي ها نشان داده اند كه اين ترجيحات در بعضي از افراد به طور قابل توجهي ثابت مي مانند . ناشران براي بررسي انتخاب هاي مشتريان در خريد مواد خواندني ، از پژوهش پيمايشي استفاده مي كنند . « ناشران مقامي » ممكن است به مشترياني كه سلائق خاصي دارند وابسته باشند . در كتابخانه هاي عمومي ، كتابداران باتجربه ي « خدمات عمومي » ( كه از عادت هاي مطالعاتي مراجعان هميشگي آگاهي يافته اند ) ممكن است مطابق با ترجيحاتي كه از افراد خاص در ذهن دارند ، مواد جديدي را سفارش دهند .
ژانر فرعي از داستان گوتيك كه در آن ، رويدادهاي فوق طبيعي ، جلوه هاي هولناك ، و درون نگري هاي وسواس آميز ، با تعليق ترسناك تركيب مي شوند و احساس ترس و بيزاري شديد را در خواننده ايجاد مي كنند . نمونه هاي ادبي قديمي عبارت اند از رمان « فرانكشتاين » ( 1818 ) اثر « مري شِلي » ، داستان كوتاه « سقوط عمارت آشر » ، ( 1839 ) اثر « ادگار آلن پو » ، و « دراكولا » ( 1897 ) اثر « برام استوكر » . در فيلم هاي سينمايي ، قديمي ترين نمونه ها عبارت اند از « مطب دكتر كاليگاري » ( 1919 ) به كارگرداني « روبرت واين » و « نوسفِراتو » ( 1922 ) اثر « اف . دبليو مورناو » ، كه دو اثر كلاسيك از اكسپرسيونيسم آلمان مي باشند . مثال هاي جديدتر عبارت اند از « رواني » ( 1960 ) اثر « آلفرد هيچكاك » و قسمت هايي از مجموعه ي تلويزيوني « منطقه ي شفق » اثر « رود سِرلينگ » . مقايسه كنيد با : thriller
تصويري كه تماماً بدون استفاده از سايه زني ، هاشورزني ، يا ديگر فنون گرافيكي ( كه براي افزودن عمق يا اندازه به تصوير مورد استفاده قرار مي گيرند ) اجرا شده باشد . كارتون ها ، كاريكاتورها و نمودارها اغلب به همين سبك اجرا مي شوند .
هر گونه بازنمايي دوبعدي غيرمتني و ساكن . ترسيمه ها ممكن است غيرشفاف باشند ( مثل تصوير ، عكس ، نمودار ، نقشه ، نگاره ، . . . ) يا به منظور مشاهده يا نمايش با كمك يك وسيله ي ديداري طراحي شده باشند ( مثل اسلايد ، فيلمعكس ، . . . ) . مجلات عمومي و كتاب هاي هنري معمولاً حاوي بخش هاي بسياري از مطالب گرافيكي هستند . طراحي گرافيكي روپوش كتاب ، در بازاريابي كتاب هاي جديد بسيار اهميت دارد . ترسيمه هاي رايانه اي با كمك نرم افزارهاي طراحي گرافيكي ايجاد مي شوند . نيز نگاه كنيد به : animated graphics graphical user interface ( GUI ) thumbnail American Institute of Graphic Design در چاپ ، به قلمي گفته مي شود كه ظاهر آن به جاي اين كه شبيه به خط خوشنويسي باشد ، حالتي ترسيم شده دارد .
نسخه ي تبليغاتي كه به وسيله ي بخش بازاريابي يك شركت انتشاراتي ، عرضه مي شود . معمولاً اين واژه بر روي لفاف جلد كتاب جديد چاپ مي گردد تا خواننده را به گشودن لفاف و آزمودن متن ترغيب كند .
پيشرفت كتابدار يا ديگر كارمند كتابخانه به رتبه ي بالاتر در همان كتابخانه يا نظام كتابخانه اي ( معمولاً بر اساس ارزيابي عملكرد مطلوب ) ، همراه با افزايش حقوق يا دستمزد . تغيير پـُست را اگر دربرگيرنده ي مسئوليت و اختيارات بيش تر باشد ، مي توان ارتقا ناميد . در كتابخانه هايي كه استخدام در آن ها مشمول « قرار داد توافق جمعي » است ، احراز شرايط ارتقا و روش ارزيابي نيز ممكن است برمبناي قرارداد تعيين شود . مقايسه كنيد با : tenure نيز نگاه كنيد به : peer evaluation به فعاليت به منظور بازاريابي براي يك محصول ، خدمت ، يا مؤسسه در ميان افرادي كه احتمالاً در مقام خريد ، استفاده ، يا حمايت از آن هستند نيز اطلاق مي شود .
ميزان ترك سازمان ، شركت ، يا مؤسسه از سوي كاركنان و جايگزيني آن ها با افراد ديگر . « نرخ ترك خدمت » ( turnover rate ) بالا ، ممكن است نشانه ي شرايط كاري دشوار ، نامناسب بودن حقوق و مزايا ، مديريت ضعيف ، ازپاافتادگي ، . . . باشد .
اشاره ي عام به قطع كتاب ، بر اساس تعداد دفعاتي كه ورق هاي چاپ شده ، در صحافي تا مي خورند ( مثل قطع رحلي ، خشتي ، وزيري ، جيبي ، شانزدهم ، . . . ) . به نمود ظاهري كلي يك فقره ي كتابنگاشتي نيز اطلاق مي شود . در مورد انتشارات چاپي ، قالب شامل قطع ، اندازه ها ، كيفيت كاغذ ، قلم ، تصاوير ، آراستمان ، و سبك صحافي مي شود . در كاربرد امريكايي ، مترادف با : get up در معناي عام تر ، رسانه ي فيزيكي كه اطلاعات در آن ذخيره مي شود ، از جمله اسناد چاپي و غيرچاپي . نيز نگاه كنيد به : reformat در داده پردازي ، عبارت است از شيوه ي تنظيم داده ها در يك رسانه ي دروندادي ، بروندادي ، يا رسانه ي انبارشي ( شامل كدها و فرمان هايي كه ترتيب داده ها را تعيين مي كنند ) . نگاه كنيد به : file type همچنين ، آماده كردن يك نرم ديسك براي ضبط داده ها ( اكثر فلاپي ها به صورت « ازقبل قالب بندي شده » به فروش مي رسند ) ، يا مرتب كردن متن روي صفحه ي رايانه به شكلي كه قرار است روي كاغذ چاپ شود ( تعيين قلم ، حاشيه ها ، ترازبندي ، فونت ، ايتاليك ، پررنگ ، . . . ) .
وضعيت كتابي كه يك يا چند ترك باريك و طولاني درجلد يا در طول شيرازه اش به وجود آمده . شيوه ي معمول براي ترميم اين كتاب ها ، تجديد صحافي مي باشد . نيز نگاه كنيد به : cold - crack
اعلاني درباره ي انواع مختلف الياف موجود در ماده اي ( كاغذ ، مقوا ، پارچه ، نخ ) كه از الياف ساخته شده ، و نسبت هر يك از مواد را ، معمولاً به درصد ، بيان مي كند . از آنجا كه نوع الياف موجود ، ويژگي هاي يك محصول ( مثل رنگ ، دوام شيميايي ، مقاومت ، و ماندگاري ) را معين مي كند ، اين اطلاعات داراي اهميت است . مترادف با : fiber composition نيز نگاه كنيد به : pulp
مرمت جزئي كتاب يا فقره ي فرسوده ي ديگر ، از جمله بازسازي جلد و تقويت لولاها يا بندها ، كه از ترميم گسترده تر ، اما از تجليد مجدد يا صحافي مجدد ، محدودتر است . در بيش تر كتابخانه ها ، ترميم ها به صورت درون سازماني انجام مي شوند . براي اتصال به « دستنامه ي ساده ي مرمت كتاب » اينجا را كليك كنيد . مترادف با : book repair
احياي جزئي وضعيت قبلي كتاب ، كه به جايگزيني مطالب ( يا جداكردن جزوك هاي صحافي شده از جلد ) نياز ندارد . وقتي مرمت مواد كتابخانه اي به صورت درون سازماني صورت مي گيرد ، كار بايد به كسي سپرده شود كه آموزش مناسب ديده ، تا از واردآمدن آسيب دائمي به فقره هايي كه نياز به توجه دارند جلوگيري شود . مقايسه كنيد با : repairing rebinding
رساله ي تحقيقي يا پايان نامه ي مكتوب رسمي و مطـّول ، بخصوص گزارش يك بررسي محققانه يا پژوهش بنيادي درباره ي يك موضوع تخصصي ، كه به عنوان بخشي از ملزومات كسب درجه ي دكتراي تخصصي به دانشگاه ارائه مي شود . رساله هاي ارائه شده به دانشگاه ها در ايالات متحده ، كانادا ، بريتانياي كبير ، و ديگر كشورهاي اروپايي در « چكيده نامه ي بين المللي رساله هاي دكتري » ( به صورت چاپي ، بر روي سي دي رام ، و به صورت درونخطي - از محصولات شركت « بل اند هاول » ) نمايه سازي و چكيده نويسي مي شوند . در اكثر كتابخانه هاي آكادميك ، نسخه هايي از پايان نامه ها را مي توان از طريق امانت بين كتابخانه اي تقاضا كرد ، يا از طريق خدمات تحويل مدرك ، سفارش داد . كوته نوشت : diss مقايسه كنيد با : thesis
مطلب ماشين شده اي كه چاپچي براي افزودن ريزه كاري هاي تزييني به متن از آن استفاده مي كند؛ مانند اسليمي ، حاشيه ( ساده و پرنقش و نگار ) ، گل ، سرآذين ، خط ، . . . .
واژه ي فرانسوي به معناي « رماني با برنهشت » . نوعي رمان كه در آن ، پديدآورنده يك معضل اخلاقي يا مشكل اجتماعي را مطرح مي كند تا ( به جاي واگذاري راه حل به خواننده ) يك نقطه نظر خاص يا راه حل برنامه ريزي شده را مطرح كند ( مثل « خوشه هاي خشم » اثر « جان اشتاين بك » ) . مترادف با : problem novel protest novel نيز نگاه كنيد به : thesis play
در چاپ سربي ، قاب فلزي مستطيل شكل قابل حملي كه حروف و مطالب درشت چاپ كه در قالب صفحات تنظيم شده اند ، در جاي خود در اين قاب محكم شده اند . فورم به دست آمده ، آماده است تا براي چاپ به صفحه ي دستگاه چاپ منتقل شود . عبارت " in chase " به معناي " آماده ي چاپ " است .
نرم افزاري كه هر گاه يك جلسه ي رايانه اي آغاز مي شود ، به طور خودكار اجزاي سخت افزاري رايانه ( ديسك ها ، صفحه كليد ، حافظه ، . . . ) را آزمايش مي كند تا از كاركرد درست آن ها اطمينان يابد . اگر جزئي از دستگاه در هنگام آغازبه كار خراب باشد ، پيغام هشداري بر روي نمايشگر ظاهر مي شود .
بخشي از پيش صفحه ي يك كتاب كه در آن ، پديد آورنده از كسان ديگري كه در پديد آوردن اثر مشاركت داشته اند ، رسماً قدرداني مي كند . تقدير و تشكر معمولاً پس از پيشگفتار يا پيش درآمد ، و پيش از مقدمه مي آيد . برخي از پديد آورندگان ، تقدير و تشكر خود را در مقدمه مي گنجانند . مقايسه كنيد با : dedication acknowledgments نگاه كنيد به : acknowledgements
فراهم آوردن و گردآوري تمامي حقوق در يك كتاب يا اثر ديگر به وسيله ي يك ناشر جديد ، پس از آن كه ناشر ديگري براي اول بار ، آن را انتشار داده است .
animated graphics
شيوه اي در طراحي تصويري كه در آن ، توالي تصاوير ساكن و مرتبط ، مانند نمودارها يا نقاشي هاي كارتون ، با چنان سرعتي نشان داده مي شود كه توهم حركت پيوسته بر روي نمايشگر رايانه ايجاد مي شود . تصاوير متحرك در هنگام انتقال از طريق اينترنت ، نسبت به ويديوي تمام متحرك ، به باند پهناي كم تر ( و نيز حجم حافظه ي كم تر ) نياز دارند ، بنابراين سريع تر مي توان آن ها را فروفرستي كرد .
تغيير يا اصلاحي كه با آن ، يك خطا يا نقص را از متني كه در جريان انتقال ، مخدوش شده ، حذف مي كنند و آن را به حالتي كه تصور مي شود نزديك تر به اصل باشد ، باز مي گردانند .
بستن اوراق كتاب به همديگر و گذاشتن آن ها در يك رويه ي محافظ ، فرايندي كه صحافي كردن ناميده مي شود و در اصل با دست انجام مي شده ، ولي امروزه در توليد كتاب ، تقريباً به طور كامل با ماشين انجام مي گيرد .
شيوه اي كه در آن ، ركوردهاي راكد يك نهاد يا يك فرد ، به محض اين كه كاربردشان ارزيابي شد ، منتقل مي شوند؛ يعني يا در قالب اصلي ( به صورت موقت يا دائم ) در يك انبار نگهداري مي شوند ، يا بر روي ريزنمود ، بازتوليد و ذخيره مي گردند ، يا به فروش مي رسند ، اهدا مي شوند ، يا نابود مي گردند . مقايسه كنيد با : disposal نيز نگاه كنيد به : disposition schedule
در گردش كتاب ، حذف ركورد مربوط به امانت يك فقره در زماني كه فقره ي امانتي برگشت داده مي شود و جريمه ي ديركرد آن نيز پرداخت مي گردد . مقايسه كنيد با : charge نيز نگاه كنيد به : patron record
picture
تصوير يا بازنمود بصريِ دوبْعدي كه آن قدر بزرگ است كه راحت و بدون بزرگنمايي ، مي توان آن را مشاهده كرد و معمولاً به صورت سياه و سفيد يا رنگي ، بر روي يك سطح صاف و غيرشفاف ارائه مي شود . اين واژه نقاشي ها ، طرح ها ، كليشه هاي هنري ، عكس ها ، بازتوليدات ، تصاوير ، بريده چيني هاي مطالب تصويري ، . . . را شامل مي شود و اغلب در معناي عام خود به كار مي رود .
تصوير ، گراور ، نما ، نمودار ، برنامه ، نقشه ، طرح ، يا ديگر تصوير گرافيكي كه به عنوان تزيين يا براي تكميل يا توضيح متن ، همراه با متن كتاب يا اثر انتشاراتي ديگر چاپ مي گردد يا در آن گنجانده مي شود . به رشته اي از هنرهاي زيبا كه در آن ، اين گونه آثار بصري توليد مي گردند نيز گفته مي شود . تاريخ قديمي ترين نمونه هاي متون مصور به هزاره ي دوم قبل از ميلاد بر مي گردد . دستنوشته هاي قرون وسطايي با مينياتورهاي مـُذَهب ، تصويرگري مي شدند . كتاب هاي چاپي اوليه با كليشه هاي چوبي يا حكاكي هاي چوبي مصور مي شدند . در كتاب هاي نوين ، تصويرگري ها اغلب شماره گذاري مي شوند و به ترتيب شماره ، در قسمت پيش مطلب ذكر مي گردند . عكس ها يا گراورها ممكن است بر روي كاغذي با كيفيت متفاوت از كاغذ متن چاپ شوند و در يك يا چند دسته به جزوه هاي كتاب افزوده شوند . نقشه ها ، جداول ، و شجره نامه ها گاهي بر روي آسترهاي بدرقه چاپ مي شوند . مجلات عمومي ، كتاب هاي هنري ، و كتاب هاي نوجوان معمولاً تصاوير بسيار دارند . استفاده از تصوير در آثار داستاني عمومي ، از اوايل قرن بيستم كاهش يافته . كوته نوشت : ill . illus . نيز نگاه كنيد به : atrwork
كليشه اي در كتاب ، حاوي تصوير تمام صفحه ي پديدآورنده ، معمولاً يك عكس يا بازتوليدي از يك نقاشي ، رسم ، يا گراور ، كه بر پشت ورقي كه پيش از صفحه ي عنوان مي آيد چاپ مي شود . در كتاب هايي كه در سده ي نوزدهم و اوايل سده ي بيستم منتشر مي شدند چنين رايج بود كه فقط سر و شانه هاي پديدآورنده را ، همراه با نام او و مأخذ عكس در داخل يك زيرنوشت ، چاپ مي كردند . در نسخه هاي خطي قرون وسطي ، پديدآورندگان كتب مذهبي گاهي در يك ترسيمه يا مينياتور ، كه با متن اثرشان همراه بود ، به تصوير كشيده مي شدند . در توليد كتاب در دوران نوين ، عكس كوچكي از چهره ي پديدآورنده معمولاً بر پشت لبه ي برگردان روپوش كتاب در ويراست هاي با جلد سخت ، چاپ مي شود .
رسانه ي بصري كه در آن يك تصوير شفاف يا مات ( يا دو تصوير اندك متفاوت از يك صحنه ي واحد كه در كنار هم قرار گرفته اند ) ، وقتي با استفاده از عدسي هاي يك ابزار دوچشمي به نام « سه بْعدي نما » ( stereogram ) به آن ها نگاه شود ، سه بْعدي به نظر مي رسند . در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست2 » تصاوير سه بعدي نما به عنوان مواد گرافيكي فهرستنويسي مي شوند . مترادف با : stereogram
حوزه اي در علم رايانه كه تمام وجوه مربوط به گرفتن ، ذخيره سازي ، تغيير ، ارسال و نمايش تصاوير در قالب رقومي ( ازجمله عكسبرداري ، اسكن كردن ، و تصاوير بيت مپ شده ي رقومي ) را زير پوشش مي گيرد . در كتابخانه ها ، تصاوير اسناد متني ، براي مجموعه هاي رزرو الكترونيكي و آرشيوهاي رقومي توليد مي شوند . اين تصاوير در داده پايگاه هاي كتابنگاشتي متن كامل و منابع مرجع نيز موجودند .
هنرمندي كه ترسيمات ، نقاشي ها ، يا طرح هايي را به منظور توضيح دادن يا زيباسازي متن كتاب يا ديگر اثر چاپي ، خلق مي كند . تصويرگر كتاب مصور كودكان ممكن است افتخاراتي بالاتر از پديدآورنده ي متن دريافت كند . در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست2 » ، وقتي تصوير به متن اثر افزوده مي شود ، در زير سرعنوان متناسب با متن و همراه با مدخل اصلي ( و در صورت مناسبت ) ، يك مدخل افزوده براي تصويرگر تشكيل مي شود . با وجود اين ، اگر اثر مورد نظر نتيجه ي همكاري بين پديدآورنده و تصويرگر باشد ، مدخل اصلي زير نام شخصي كه در مأخذ اصلي اطلاعات ، اول آمده قرار مي گيرد ، مگر اين كه به دليل آنچه كه از حروفنگاري يا چيز ديگر برمي آيد ، به دومي اهميت بيش تري داده شده باشد .