وسيله اي بروندادي كه از يك صفحه ي نمايش الكترونيكي تشكيل مي شود كه در هنگام اتصال به رايانه ، كاربر را قادر مي سازد متن و/ يا تصاوير را ببينيد . نمايشگرهاي رايانه از نظر اندازه ، شكل و وضوح تصوير ، متفاوت اند . « نمايشگر كاوگاهي » ( recessed monitor ) زير سطح ميز تحرير يا ميز كار ( معمولاً در زير يك قاب شيشه اي ) ، و با زاويه نصب مي شود تا در كلاسي كه به نمايشگر ديواري و پروژكتور « ال سي دي » نيز مجهز است ، در خط ديد كاربر مانع ايجاد نكند . رايانه هاي كيفي ، نمايشگر « قابِ تخت » دارند كه تا مي شود و روي صفحه كليد را مي پوشاند . « نمايشگر تلويزيوني » ( television monitor ) يك ابزار قياسي است كه براي نمايش سيگنال هاي دريافتي از يك گيرنده ي تلويزيوني ، يا سيگنال هاي ضبط شده بر روي ويديوكاست كه با استفاده از دستگاه ويديوكاست پخش مي شود ، طراحي شده . نيز نگاه كنيد به : LCD pixel همچنين ، به معناي كنترل ادواري يك شخص يا يك فرايند ، به منظور حصول اطمينان از اين كه كار به آرامي در حال پيشرفت است .

---

در يك فايل داده هاي ماشين خوان ( مثل داده پايگاه كتابنگاشتي يا صفحه ي وب ) ، عبارت است از نمايش متني بر روي صفحه ي نمايشگر كه « عنوان كامل » اثر و در بسياري موارد ، نام پديدآورنده ( ها ) يا ويراستار ( ان ) ، و جزئيات نشر در آن ذكر مي شود و در فهرستنويسي كتابخانه اي به عنوان « مأخذ اصلي اطلاعات » در توصيف كتابنگاشتي فقره ، مورد استفاده قرار مي گيرد . مقايسه كنيد با : title frame

---

يك صفحه ي نمايشگر رايانه كه با رويه ي حساس به لمس پوشانده شده و در نتيجه كاربر مي تواند با لمس بخشي از صفحه ي نمايشگر كه كلمه ، عبارت ، نماد ، آيكون ، يا دكمه ي مناسب را مي نماياند ، از گزينه هاي موجود در يك گزين فهرست ، انتخاب كند يا عمليات بخصوصي را آغاز نمايد . سلول هاي حساس به فشار در رويه ي صفحه ي نمايشگر ، داده ها را به نرم افزار مخصوص منتقل مي كنند و گزينه ي انتخابي ، فعال مي شود . املاي ديگر : touchscreen مقايسه كنيد با : touchpad نيز نگاه كنيد به : mouse

---

پديدآورنده ي يك اثر نمايشي كه براي خوانده شدن ( مثل نمايشنامه ي كتابخانه اي ) يا اجراي زنده بر روي صحنه ، نوشته شده و نام وي در ناحيه ي « شرح مسئوليت » ( از توصيف كتابنگاشتي يك ويراست از اثر ) وارد مي شود . معروف ترين نمونه ، « ويليام شكسپير » است كه نمايشنامه هايش هنوز ( 400 سال پس از نوشته شدن ) اجرا مي شوند و در سراسر جهان مورد اقتباس قرار مي گيرند . مترادف با : dramatist مقايسه كنيد با : screenwriter نيز نگاه كنيد به : director performer

---

نمايشنامه اي كه بيش تر براي خواندن نوشته شده تا اجرا بر روي صحنه - مثل آثار نمايشي " آلفرد دوموسه " ، شاعر فرانسوي . به نمايشي كه در اصل براي اجرا در نظر گرفته شده ، و به عنوان اثر ادبي تثبيت شده ، اما بسيار به ندرت اجرا مي شود ( مانند " مانفرد " اثر " بايرون " ) نيز اطلاق مي شود .

---

شركتي در حرفه ي تدارك خدمات متمركز اشتراك پيايندها ( به منظور خلاصي دادن كتابخانه ها از كار وقتگير پرداخت انفرادي به معامله با ناشران ) . از مشتريان خواسته مي شود هزينه ي خدمات را كه معمولاً 5 تا 10 درصد بهاي اشتراك سالانه است ، بپردازند . برخي از نمايندگي هاي آبونمان ، دسترسي به داده پايگاه هاي كتابنگاشتي و متن كامل را نيز فراهم مي آورند . نيز نگاه كنيد به : EBSCO FAXON

---

نماينده ي فروش ناشر كه مسئول تماس گرفتن با كتابخانه ها ( معمولاً در يك محدوده ي معين ) به منظور جلب سفارش براي عناوين موجود در سياهه ي كتاب هاي ناشر مي باشد . تماس ها معمولاً به صورت تلفني يا حضوري ، با كتابداران مسئول مجموعه گستري و فراهم آوري برقرار مي شوند . به نماينده ي فروشنده ، كه مسئول جلب اشتراك براي داده پايگاه هاي كتابنگاشتي درونخطي و منابع متن كامل است و براي بيان توضيحات و نحوه ي استفاده به كميته هاي منتخب كتابخانه ، آموزش ديده است نيز اطلاق مي شود . كوته نوشت : library rep .

---

سياهه اي با ترتيب الفبايي از سرعنوان هايي كه از نام هاي شخصي ، مكان ها و موضوعاتي تشكيل مي شوند كه در اثري مكتوب ، به آن ها پرداخته شده و براي ارجاع خواننده به نقطه اي از متن كه اطلاعات مرتبط با سرعنوان در آن يافت مي شود ، شماره هاي صفحه ها نيز ذكر گرديده . در آثار تك جلدي مرجع و غيرداستاني ، نمايه ها در انتهاي پس مطالب مي آيند . در يك اثر چندجلدي ، نمايه ها در پايان جلد آخر هستند . در آثار مرجع چندجلدي بزرگ ، جلد آخر ممكن است كلاً به نمايه ها اختصاص يابد . آثار داستاني بندرت نمايه مي شوند . ناشر ادواري ها ممكن است براي هر دوره ، در پايان شماره ي آخر در هر سال انتشار ، نمايه اي تهيه كند . براي كسب بهترين نتايج ، نمايه سازي بايد به وسيله ي نمايه ساز ( indexer ) حرفه اي انجام شود . جمع مكسر : indices نيز نگاه كنيد به : American Society of Indexers به « راهنماي افزايشي » براي يافتن مطالب در متون يك حوزه يا رشته ي آكادميك ( مثل Philosopher's Index ) ، در آثار يك فرم ادبي خاص ( مثل Biography Index ) يا يك قالب بندي خاص ( Newspaper Abstract ) ، يا به محتواهاي تحليل شده ي يك نشريه ي پيايندي ( New York Times Index ) هم اطلاق مي شود . اين نوع نمايه ها معمولاً در تكمله هاي جلدكاغذي به صورت ماهانه يا فصلي ( و با درهمكرد سالانه ) منتشر مي شوند . استنادات معمولاً بر مبناي پديدآورنده و موضوع در بخش هاي جداگانه ، يا در توالي الفبايي واحد و يكپارچه ( برطبق نظامي از سرعنوان هاي مجاز ، كه عموماً آن را « واژگان كنترل شده » مي نامند و به مرور زمان توسط مركز نمايه سازي گسترش مي يابد ) ذكر مي شوند . نمايه سازي ممكن است پيش همارا يا پس همارا باشد . مقايسه كنيد با : abstracting service catalog نيز نگاه كنيد به : author index classified index cross - index geographic index meta - index name index periodical index subject index title index

---

فرايند تدوين يك يا چند نمايه براي يك اثر واحد ( مثلاً براي يك تك نگاشت يا اثر مرجع چندجلدي ) ، يا افزودن مدخل هاي استخراج شده از اسناد جديد به يك « نمايه ي افزايشي » ، كه يك قالب انتشاراتي بخصوص ( مثل روزنامه ها ) ، آثاري از يك شكل ادبي بخصوص ( شرح حال ، بررسي كتاب ، . . . ) ، يا متون يك يا چند رشته و حوزه ي آكادميك را زير پوشش مي گيرد . « نمايه ساز » ( indexer ) تعليم ديده و حرفه اي ، متن هر سند را ( به منظور تعيين محتواي آن ) مي خواند يا مرور مي كند؛ سپس سرعنوان هاي مناسب ( نام ها ، مكان ها ، موضوعات ) را براي تسهيل در بازيابي انتخاب مي نمايد . از مترادف ها ، ارجاع هاي متقاطع ساخته مي شوند ، و مدخل ها به ترتيب دلخواه ( الفبايي ، عددي ، رده اي ، . . . ) مرتب مي گردند . در « نمايه ي افزايشي » ، توصيفگرهاي محتوا معمولاً از سياهه اي از واژگان مْرجـّح ( واژگان مهارشده ، كه در طول زمان توسط مركز نمايه سازي ايجاد شده ) انتخاب مي شوند . نمايه سازي ممكن است پيش همارا يا پس هماراباشد . نيز نگاه كنيد به : assignment indexing automatic indexing derivative indexing machine - aided indexing indexable matter

---

شيوه اي در نمايه سازي كه در آن ، نمايه ساز انساني يا رايانه ، يك يا چند كلمه يا عبارت را از عنوان و/ يا متن سند استخراج مي كند تا موضوع ( هاي ) اثر را ، براي اين كه به عنوان سرعنوان هايي كه مدخل ها در زير آن ها ساخته مي شوند مورد استفاده قرار گيرند ، بازنمايي كنند . مترادف با : derived indexing extractive indexing مقايسه كنيد با : assignment indexing نيز نگاه كنيد به : automatic indexing machine aided indexing

---

روشي در نمايه سازي كه در آن ، نمايه ساز انساني يك يا چند سرعنوان موضوعي يا توصيفگر را از ميان سياهه اي از واژگان كنترل شده به منظور بازنمايي موضوع ( هاي ) مربوط به يك اثر برمي گزيند ؛ اصطلاحات نمايه سازي لازم نيست كه در عنوان يا متن سند نمايه شده ، حضور داشته باشند . مترادف با : assigned indexing مقايسه كنيد با : drevative indexing

---

شيوه اي در نمايه سازي كه در آن ، يك رايانه به گونه اي برنامه ريزي شده كه توصيفگرهاي احتمالي را ( بر اساس تحليل كلمات و عباراتي كه در عنوان و/ يا متن يك اثر ظاهر مي شوند ) از ميان اصطلاحنامه اي از واژگان مْرجـّح ، انتخاب كند . هر پيشنهاد توسط يك نمايه ساز انساني ، ارزيابي و سپس ، پذيرفته يا رد مي شود . نمايه ساز در انتخاب واژه هاي مجاز اضافي براي نمايه سازي آزاد است . مقايسه كنيد با : automatic indexing

---

شيوه اي براي نمايه سازي كه در آن ، سرعنوان هاي موضوعي يا توصيفگرهاي اختصاص داده شده به اسناد ، مفاهيم ساده اي را بازنمايي مي كنند كه كاربر براي بازيابي اطلاعات درباره ي موضوعي پيچيده ، بايد آن ها را در زمان كاوش با هم تركيب كند ( مثال : « حواشي نگاري » + « كتابنگاري » براي « كتابنگاري حواشي نگاشتي » ) . مترادف با : coordinate indexing post - coordination مقايسه كنيد با : pre - coordinate indexing نيز نگاه كنيد به : syntex

---

روشي در نمايه سازي كه در آن ، مفاهيم چندگانه ( به منظور شكل دادن سرعنوان هاي موضوعي يا توصيفگرهاي تخصيص يافته به اسناد ) با هدف تسهيل در بازيابي اطلاعات درباره ي موضوعات پيچيده ، توسط نمايه ساز تركيب مي شوند؛ مثال : « كتابخانه ها و نابينايان - ايالات متحده - فهرست هاي راهنما » به جاي « كتابخانه ها » + « نابينا » + « ايالات متحده » + « فهرست هاي راهنما » ) . مترادف با : pre - coordination مقايسه كنيد با : post - coordinate indexing

---

روشي در نمايه سازي رايانه اي كه در آن ، الگوريتمي مورد استفاده قرار مي گيرد تا كلمات و عباراتي كه بيانگر موضوع هستند از عنوان و/ يا متن يك اثر استخراج شوند و به عنوان سرعنوان هايي كه مدخل هاي نمايه تحت آن ها ساخته مي شوند مورد استفاده قرار گيرند . مقايسه كنيد با : machine - aided indexing نيز نگاه كنيد به : derivative indexing

---

نظامي در نمايه سازي كه در آن تلاش مي شود تمام مفاهيم مندرج در يك اثر ، از جمله همه ي موضوع هاي فرعي ، استخراج شوند - بر خلاف تلخيص كه در آن ، اثر فقط با موضوع اصلي اش نمايه مي شود . فهرستنويسان كتابخانه اي از قديم به دنبال مفهومي واحد بوده اند كه به بهترين نحو ، كل محتواي يك فقره را توصيف كند ، و نمايه سازي عميق را به مراكز انتفاعي واگذار كرده اند كه قسمت هاي مختلف اقلام اطلاعاتي ( مقالات ادواري ها ، فصل هاي كتاب ها ، جستارهاي مجموعه ها ، . . . ) را نمايه مي كنند .

---

نگاه كنيد به : post - coordinate indexing

---

سياهه اي درهمكرد از مقالات ادواري ها كه در آن ها ، استناد ها بر اساس موضوع ( يا با نظم رده اي ) و گاهي در زير نام خانوادگي پديدآورنده ( به صورت جداگانه يا با ترتيب الفبايي واحد ) وارد مي شوند . نمايه هاي ادواري ها ممكن است عام ( مثل Reader's Guide to Periodical Literature ) ، مختص به يك ( مثل Education Index ) يا چند رشته ي آكادميك خاص ( مثل Humanities Index ) ، يا محدود به نوع خاصي از انتشارات ( مثل Alternative Press Index ) باشند . در كتابخانه ها ، نمايه هاي ادواري ها به صورت چاپي و به عنوان داده پايگاه هاي كتابنگاشتي ، درونخطي يا برروي سي دي رام ، موجودند . نيز نگاه كنيد به : abstracting service

---

يك نمايه ي سه قسمتي كه در آن ، سياهه اي از آثار مورد استناد در طول يك سال بخصوص ، به صورت الفبايي و برمبناي نام پديدآورنده ي مورد استناد ، و سپس نام پديدآورندگان ( منابع ) استنادكننده ، در قالب يك " نمايه ي استنادي " آمده است . اطلاعات كامل كتابشناختي براي پديدآورنده ي استنادگر در " نمايه ي مأخذ " مي آيد . يك " نمايه ي موضوعي " نيز ارائه مي شود ، كه معمولاً مقالات را بر مبناي كلمات مهم موجود در عنوان آن ها فهرست مي كند . پژوهشگران مي توانند از اين ابزار براي ردگيري روابط متقابل ميان پديدآورندگاني كه به مقالاتي درباره ي يك موضوع مشابه استناد مي كنند ، و براي تعيين بسامد استناد به يك اثر بخصوص توسط ديگران ، كه نشانه ي اهميت آن اثر در متون حوزه ي مربوطه است ، استفاده كنند . نمايه سازي استنادي در سال1961 ، و زماني به وجود آمد كه " يوجين گارفيلد " فارغ التحصيل دانشگاه كلمبيا در رشته ي شيمي و علوم كتابداري ، و بنيانگذار موسسه ي نوپاي اطلاعات علمي ( آي اس آي ) ، يك كمك مالي بلاعوض براي توليد " نمايه ي استنادي ژنتيك " دريافت كرد ، كه بعداً به مرجع پيايندي معروف با نام " نمايه ي استنادي علوم " تكامل يافت . " آي اس آي " متعاقباً و از سال 1972 " نمايه ي استنادي علوم اجتماعي " ، و " نمايه ي استنادي هنر و علوم انساني " را از سال 1978 منتشر كرد . نيز نگاه كنيد به : citation chasing

---

مجموعه اي از بريدگي هاي نيمدايره اي به اندازه ي انگشت شست كه در پيش لبه ي كتاب ايجاد مي شود و ترتيبي از حروف ، كلمات ، اعداد ، يا نمادها ( معمولاً بر زمينه ي تيره ) بر آن ها چاپ شده اند و ترتيب الفبايي ، موضوعي ، عددي ، يا ترتيب ديگري از متن را نشان مي دهند . نشانه ي انگشتي كه موجب تسهيل در مراجعه به اثر مي شود ، غالباً در ويراست هاي سخت جلد لغتنامه هاي زبان و دستنامه ها ديده مي شود . مقايسه كنيد با : step index tab index

---

نمايه اي با ترتيب الفبايي كه در آن ، سرعنوان ها نام افراد و نام اشخاص حقوقي مسئول در آفرينش آثار نمايه شده مي باشند . مدخل هاي مربوط به پديدآورندگان ممكن است جداگانه نيايند و در عوض با نمايه ي موضوعي يا نمايه ي عنواني ادغام شوند . مقايسه كنيد با : name index

---

مجموعه اي از تورفتگي هاي كم عمق كه شبيه به پلكان است و در پيش لبه ي كتاب ايجاد مي شود و بر روي آن ها نويسه ها يا سرعنوان هايي به صورت متوالي ( گاهي به صورت چاپي بر روي زمينه ي تيره ) به منظور تسهيل در مراجعه ، نقش مي شوند . مترادف با : cut - in index مقايسه كنيد با : tab index thumb index

---

نمايه اي بر محتواي اثر انتشاراتي كه در قسمت هاي شماره گذاري شده ي پي درپي منتشر مي شود - معمولاً نمايه ي درهمكرد عنوان و/ يا پديدآورنده كه توسط ناشر گردآوري مي شود ، و در انتهاي آخرين شماره ي سال انتشاراتي ، درج مي گردد . عمده ي مجلات عمومي ( و برخي مجلات تخصصي ) چنين نمايه اي را ارائه نمي كنند .

---

نمايه اي بر يك يا چند سند يا نشريه ، كه تماماً به يكباره تهيه شده است ( و چيزي به آن افزوده نخواهد شد ) . مقايسه كنيد با : open - end index نيز نگاه كنيد به : single index

---

نمايه ي در حال تكميل كه يك اثر انتشاراتي واحد ( مثلاً يك روزنامه يا مجله ) ، آثاري با فرم بخصوص ( مثلاً زندگينگاشت ها ) ، يا متون منتشرشده در يك رشته ي بخصوص ( مثلاً هنر ) يا چند رشته ي مرتبط ( مثلاً پزشكي ) را زير پوشش مي گيرد و مداوماً يا در فواصل زماني ثابت ، روزآمد مي شود . مقايسه كنيد با : closed - end index

---

نوعي نمايه ي موضوعي كه در آن ، يك رشته از كلمات يا عبارت هاي مهم ( كه معمولاٌ از عنوان يك اثر استخراج شده ، يا به عنوان توصيفگر محتوا توسط نمايه ساز تعيين شده اند ) چرخش مي كنند تا هر كلمه يا عبارت در توالي الفبايي مدخل ها ، به جايگاه كلمه ي اول بيايد . مثلاً در يك نمايه ي موضوعي ، رشته ي توصيفگرهاي اختصاص داده شده به مقاله اي با عنوان " Library Services and the African - American Intelligentsia before 1960 " چرخش داده مي شوند تا مدخل هاي نمايه اي زير توليد گردند : Blacks . Higher Education . Intellectuals . Libraries . 1900 - 1960 . Higher education . Intellectuals . Libraries . Blacks . 1900 - 1960 . Intellectuals . Libraries . Blacks . Higher education . 1900 - 1960 . Libraries . Blacks . Higher education . Intellectuals . 1900 - 1960 . مترادف با : rotated index

---

نمايه اي كه در آن ، مدخل ها بر مبناي مكان جغرافيايي شان ( شهر ، ايالت ، كشور ، . . . ) ذكر شده اند . نيز به نمايه اي گفته مي شود كه مكان هاي جغرافيايي ذكرشده در متن يك سند را فهرست كرده باشد . مترادف با : place index نيز نگاه كنيد به : gazetteer

---

نمايه اي كه در آن ، مدخل ها زير سرعنوان هاي اصلي و فرعي مرتب شده اند و اين ترتيب ، نشان دهنده ي بخش ها و زيربخش هاي درون رده ها بر مبناي موضوعات نمايه شده ( به جاي توالي عددي يا الفبايي ) مي باشد . براي استفاده ي كارآمد از چنين نمايه اي ، به يك نمايه ي موضوعي نياز است .

---

سياهه اي از مندرجات سردبيري ( اخبار ، مقالات ، سرمقاله ها ، و ستون ها ) كه در يك يا چند روزنامه منتشر شده اند و معمولاً به صورت الفباي موضوع ( و از جمله اسامي ) مرتب گرديده اند . نمايه ي اكثر روزنامه هاي ايالات متحده به صورت چاپي موجود است . اين نمايه ها بعضاً به صورت درونخطي نيز قابل دستيابي هستند ( مثال ها : DataTimes و Newspaper Abstracts از طريق « فِرست سِرچ » « اُسي ال سي » ) .

---

مجموعه اي از برآمدگي هاي كوچك به نام زبانه كه همچون چندين پله ، در پيش لبه ي كتاب واقع شده و شامل حروف ، اعداد ، يا ديگر نويسه هاي پشت سرهم ( گاهي به شكل چاپ شده بر زمينه ي تيره ) مي باشد و ترتيب الفبايي ، موضوعي ، عددي ، يا ترتيب ديگر متن را ، به منظور مراجعه ي سريع نشان مي دهد . مقايسه كنيد با : step index thumb index

---