يكي از چند لايه يا ورقه ي كاغذ يا الياف ، كه به هم چسبانده يا فشرده شده اند تا ورق هاي سنگين تري ساخته شود؛ مثل انواع خاصي از مقوا . ضخامت اين نوع ورق معمولاً با تعداد لايه ها ( 2لا ، 3لا ، . . . ) مشخص مي شود . به يكي از رشته هاي به هم پيچيده اي كه نخ دوخت ( كه در صحافي كتاب به كار مي رود ) را مي سازند نيز گفته مي شود

---

واژه اي عام كه در حروفنگاري براي اشاره به همه ي حروفي كه ريشه در الفباي لاتين دارند - در برابر آن هايي كه چنين نيستند ( عربي ، چيني ، يوناني ، عبري ، . . . ) - به كار مي رود . به حروفي كه « قلم - گُوِه اي » هستند نيز اطلاق مي شود .

---

نويسه گرداني كلمات ، اسامي ، عنوان ها ، يا متن از خط غيررومي به حروف الفباي رومي . براي اتصال به « جداول لاتين نويسي » براي بيش از 150 زبان و گويش مكتوب به دستخط غير رومي ، كه توسط « مركز توزيع فهرستنويسي » ( وابسته به كتابخانه ي كنگره ) منتشر شده اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : pinyin

---

قطعه ي كوچكي از ماده ي شفاف ( معمولاً شيشه ) كه براي نگه داشتن شيء بسيار كوچك به منظور مشاهده از طريق عدسي هاي ميكروسكپ يا ميكروپروژكتور طراحي شده . در « قواعد فهرستنويسي انگلوامريكن - ويراست 2 » ، لام ميكروسكوپ مطابق با قواعد مربوط به مصنوعات و واقع نماهاي سه بعدي فهرستنويسي مي شوند . مقايسه كنيد با : microslide

---

واژه اي كه به وسيله ي « توماس مور » از واژه هاي يوناني ou ( به معناي « نه » و « نا » ) و topos ( به معناي « مكان » ) ابداع شد . اثر ادبي يا هنري كه در آن ، بستر رويدادها يك جامعه ي آرماني و مطلوب ( معمولاً جامعه اي كه در زمان آينده يا در مكاني خيالي ، موجوديت خواهد يافت ) مي باشد . آرمانيجاها به وسيله ي پديدآورندگاني خلق مي شوند كه احساس حسرت گذشته ي آرماني شده اي را مي خورند ، يا مي خواهند توجه ديگران را به لزوم اصلاح در بنيادهاي اجتماعي ، سياسي ، يا اقتصادي موجود جلب كنند . متضاد با : dystopia نيز نگاه كنيد به : fantasy

---

برگ هاي سفيد شماره گذاري نشده اي كه به انتهاي يك اثر چاپي اضافه مي شوند تا در هنگام صحافي ، حجم آن را افزايش دهند ، و در بازار كتاب به نام « لايي گذاري » ( padding ) شناخته مي شود .

---

قانوني كه در جلسه ي رسمي يك نهاد قانونگذاري پيشنهاد مي شود . در " قواعد فهرستنويسي انگلوامريكن - ويراست2 " لوايح طرح هاي قانوني زير سرعنوان نهاد قانونگذاري مربوط به خود فهرست مي شوند . نيز اشاره دارد به گزاره ي مكتوبي از مبلغ بدهكار به خاطر كالاها و خدمات ارائه شده ، كه از سوي فروشنده براي خريدار فرستاده مي شود تا آن را بپردازد . در فراهم آوري كتابخانه اي ، اصطلاح صورتحساب رايج تر است .

---

شيوه اي براي حفظ اسناد قديمي و شكننده كه در آن ، لايه اي نازك از پلاستيك شفاف به وسيله ي حرارت و/ يا فشار به يك يا دو طرف يك برگ كاغذ يا مقوا چسبانده مي شود ، و از آن در برابر شرايط جوي و گرد و غبار محافظت مي كند . آن دسته از فرايندهاي فساد كه ذاتي اشيا هستند ، با لايه كشي متوقف نمي شوند . در حفاظت مواد ، « پوشينه كشيدن » ترجيح داده مي شود ، چون برگشت پذير است . از لايه كشي در كتابخانه ها براي محافظت و تقويت ظاهر روپوش كتاب هاي سخت جلد ، و نيز جلد ويراست هاي جلدكاغذي هم استفاده مي شود . روكش ( laminate ، كه به صورت طاقه اي نزد تداركچي هاي تجهيزات كتابخانه اي موجود است ) با دست يا با ماشيني به نام رويه كش ( laminator ) دوي كاغذ كشيده مي شود .

---

تك صفحه اي كه در كتاب يا نشريه ي چاپي ديگري گنجانده شده اما چسب زده نيست . مقايسه كنيد با : integral در يادداشتي از يك مدخل فهرست ، براي اشاره به جزوك يا كتابچه اي كه در آلبوم صفحات گرامافون يا اثر انتشاراتي موسيقايي گنجانده شده ( و معمولاً حاوي اطلاعاتي درباره ي محتويات آلبوم يا اثر مي باشد ) نيز به كار مي رود .

---

هر گونه ماده ي چاپي ( مثل نقشه ، تصوير ، فرم اشتراك ، آگهي هاي ضميمه ، . . . ) كه به صورت آزادبرگ ( صحافي نشده ) در يك كتاب يا ادواري قرار داده شده ، و بخش اصلي اثر انتشاراتي نمي باشد . مترادف با : loose insert throw - in نيز به عبارت ، جمله ، يا پاراگرافي گفته مي شود كه به متن نمونه ي چاپي ناشر افزوده شده و قبل از اين كه اثر به چاپخانه برود ، در نمونه ي چاپي نهايي يا بازنگري شده ، گنجانده شده است .

---

در ويراست هاي مرغوب ، يك ورق محافظ از جنس كاغذ مومي يا كاغذ سفيد كه براي جلوگيري از سايش ، به حالت آزاد بين يك كليشه و يك صفحه ي متن قرار داده شده است . لايي گذاري گاهي با قراردادن كاغذ تثبيت شده در بين مواد اسيدي ، براي جلوگيري از جابه جايي اسيد انجام مي شود . به ورق هاي سفيدي كه براي يادداشت برداري ، گاهي بين صفحات يك كتاب صحافي مي شوند نيز اطلاق مي گردد .

---

در چاپ ، بيرون زدن تصوير از لبه ي برش خورده ي صفحه ، بدون اين كه جايي براي حاشيه بماند . يك صفحه ممكن است بسته به اين كه تصوير چاپ شده بر روي صفحه از چند لبه برش خورده ، در چند جهت لب بـُر شده باشد . نيز اشاره دارد به متني كه در صحافي ، بخشي از آن خورده شده .

---

وضعيت كتابي كه قطعاتي كوچك از حاشيه ي جلد ، روپوش ، يا صفحات آن از بين رفته - در برابر كتاب هاي عتيقه اي كه به عنوان يك نسخه ي دست نخورده ، در بازار بسيار ارزش دارند .

---

لبه ي تاخورده ي يك صفحه ي كاغذ در سرلبه ، پالبه ، يا پيش لبه ي بدنه ي كتاب در يك كتاب برش نخورده يا ناگشوده ، كه بسته به مورد ، سرلب تا ( head - bolt ) ، پالب تا ( tail - bolt ) ، يا پيش لب تا ( fore - edge bolt ) ناميده مي شود . در صحافي ، لبه ي چهارم كه تاي عطف نام دارد ، به ديگر جزوه هاي تازده و جمع شده دوخته و چسب زده مي شود و در نتيجه ، عطف كتاب ساخته مي شود .

---

عكس يا تصويري كه بخشي از بالا ، پايين يا طرفين آن در فرايند بازتوليد ، حذف شده تا جزئيات غيرضروري آن حذف گردد يا ابعاد آن با فضاي موجود در آراستمان صفحه ي چاپي ، متناسب باشد . نيز به كتابي گفته مي شود كه تا جايي برش خورده كه متن نيز بريده شده و در نتيجه ، كتاب هم لب بـُر شده . مقايسه كنيد با : shaved

---

طرح تكرارشده ي كوچكي با حالت موجدار يا چين دار كه به عنوان تزيين بر حاشيه ي طلايي كتاب ، با استفاده از ابزار پرداخت حرارتي به نام " اتوي چروك زن " ( كه در قرن 16 و 17 ، در صحافي تزييني رايج بود ) ايجاد شده باشد . مترادف با : gauffering goffered edges

---

لبه ي ناهموار يا مضرس صفحه اي از كاغذ دست ساخت ، كه با جريان يافتن الياف مايع در بين قاب و صافي تعبيه شده در قالبي كه در توليد مورد استفاده قرار مي گيرد ، ايجاد مي شود . در كاغذ هاي ماشيني نيز با قرار دادن لبه در برابر جريان شديد هوا يا آب ، حالت مشابهي حاصل مي شود . در صحافي مرغوب كتاب ، لبه هاي مضرس ، نشانه ي خوش سليقگي شمرده مي شوند ، اما از آنجا كه وقتي كتاب در قفسه ي باز نگهداري مي شود گرد و غبار به خود مي گيرد و تميزكردن لبه هاي ناهموار دشوار است ، اين ويژگي دردسرآفرين است .

---

واژه اي كلي كه در صحافي كتاب براي اشاره به لبه هاي مْضَرّس و نامنظم كاغذي به كار مي رود كه در بعضي از ويراست ها ، توسط صحاف برش نخورده باقي مي ماند؛ وقتي كه كتاب ها در معرض گرد و غبار قرار مي گيرند پاك كردن اين لبه ها نسبت به لبه هاي برش خورده دشوارتر است .

---

هر لبه ا ي كه با زاويه ي كم تر از 90 درجه باريك شده تا زاويه ي قائمه ي موجود بين دو سطح ، نرم تر و ملايم تر شود . گاهي در صحافي دستي از مقواي پخ دار استفاده مي شود . لبه هاي زهوارهاي مورد استفاده در قابسازي معمولاً داراي پخ زدگي با زاويه ي 60 درجه هستند . bevelled boards نگاه كنيد به : beveled boards BI نگاه كنيد به : bibliographic instruction

---

لبه اي كه در آن ، اوراق كتاب به همديگر وصل مي شوند و اين كار معمولاً با دوختن جزوه هاي تاخورده و جمع كرده و چسباندن آن ها به يك آستري ، يا با برش زدن تاي عطف و زدن چسب قوي به اوراق متفرق انجام مي شود . سه لبه ي ديگر كتاب عبارت اند از سر - لبه ، پا - لبه يا دم - لبه ، و پيش - لبه . مقايسه كنيد با : spine

---

جزء صوتي يك فيلم سينمايي يا نوار ويديويي ، كه معمولاً در طول يك يا هر دولبه ي فيلم يا نوار ، بر روي نواره ي اندودشده ي مغناطيسي ( كه صدا را با تصوير همزمان مي كند ) ضبط مي شود . به پارتيتور موسيقي فيلم سينمايي نيز اطلاق مي شود ، كه به صورت جداگانه بر روي كاست صوتي يا ديسك فشرده ( و گاهي با عنوان نسبتاً متفاوت ) پخش و منتشر مي گردد .

---

ورقي پهن تر از معمول كه معمولاً حاوي يك نقشه ، جدول ، نمودار ، عكس با زاويه ي باز ، يا تصوير ديگري است كه چنان تعبيه شده و تا خورده است كه در موقع خواندن متن مربوط به آن ، مي توان تاي آن را گشود و به آن مراجعه كرد . املاي ديگر : throwout مترادف با : fold - out pull - out نيز نگاه كنيد به : gatefold

---

در نظام هاي امنيت اطلاعات ، اصل اساسي كه محدودكننده ي دسترسي به مطالب حساس يا طبقه بندي شده براي افرادي است كه نياز مبرم و موجه به كسب اطلاع دارند . در شرايط محرمانگي شديد ، چنين نيازي ممكن است پس از گذر از سطوح مختلفي از كنترل هاي امنيتي و صدور مجوزهاي شناسايي ( نشان ، گذر واژه ، . . . ) به اثبات برسد .

---

اثر مرجع تك جلدي يا چندجلدي ، حاوي مدخل هاي توضيحي كوتاه براي واژه ها و موضوعات مرتبط با يك موضوع يا حوزه ي خاص جستجو ، كه معمولاً به صورت الفبايي مرتب شده اند . مدخل هاي لغتنامه معمولاً از مدخل هاي مشابه در دايره المعارف ، كوتاه تر هستند ، اما به كاربردن كلمه ي لغتنامه ( dictionary ) در عنوان آثاري كه شايد بهتر باشد دايره المعارف ناميده شوند ، امر نامتعارفي نيست ( مثل Dictionary of the Middle Ages در سيزده جلد ) . نيز نگاه كنيد به : biographical dictionary به اثري كه كلمات يك زبان به ترتيب الفبايي ، همراه با رسم الخط ، هجابندي ، تلفظ ، ريشه شناسي ، و تعريف ( ها ) در آن ذكر شده اند نيز اطلاق مي شود . بعضي از لغتنامه ها كلمات و عبارات مترادف ، متضاد ، و اطلاعات مختصر زندگينگاشتي و جاينامه اي را نيز شامل مي شوند . « لغتنامه ي غيرفشرده » از نظر تعداد لغات و تعاريف درج شده در آن ، جامع و فراگير است ( مثل Webster's Third New International Dictionary ) . « لغتنامه ي فشرده » گزيده ي محدودتري از واژگان ، و در هر مدخل اطلاعات كم تري را ارائه مي كند ( Webster's New College Dictionary ) . در « لغتنامه ي تصويري » واژه ها داراي تصوير هستند . نيز نگاه كنيد به : desk dictionary pocket dictionary گفته مي شود كه لغتنامه ها در واژه نامه هاي قديمي قرن سيزدهم ريشه دارند . لغتنامه هاي زبان انگليسي ( كه به كلمات دشوار محدود مي شدند ) اولين بار در قرن هفدهم تدوين شدند . معروف ترين لغتنامهOxford English Dictionary ( 1989 ) است كه در سال 1857 توسط « جامعه ي لغت شناسي » طرح شد . بعضي از لغتنامه هاي انگليسي به واژگان تخصصي محدود مي شوند ( مثل Dictionary of American Slang ) . در كتابخانه ها ، حداقل يك لغتنامه ي چاپي بزرگ ، معمولاً به صورت گشوده ، بر روي پايه ي لغتنامه قرار دارد . ويراست هاي كوچك تر و قابل حمل در قفسه هاي بخش مرجع چيده مي شوند . كوته نوشت : dict . مقايسه كنيد با : concordance نيز نگاه كنيد به : language dictionary polyglot dictionary rhyming dictionary لغتنامه ي حاضر ، مثالي است از يك لغتنامه ي الكترونيكي . براي اتصال به نگارش درونخطي Merriam - Webster's Collegiate Dictionary and Thesaurus اينجا را كليك كنيد .

---

لغتنامه اي كه در آن ، كلمات و عبارات ( كه بر مبناي موضوع ، درونمايه ، يا فعاليت ، گروه بندي گرديده اند ) مصور شده اند و اين تصاوير معمولاً ترسيمات خطي هستند كه در همان صفحه يا صفحه ي مقابل به چاپ مي رسند و هر واژه با يك خط نازك يا شماره ي كوچك ارجاع كه بر روي تصوير چاپ مي شود ، به بخش مخصوص به خود در تصوير مرتبط مي شود . اين شيوه در كتاب هاي كودكان ، و نيز در لغتنامه هاي زباني مورد استفاده قرار مي گيرد . مترادف با : pictorial dictionary picture dictionary

---

لغتنامه ي كلمات يك زبان ، كه در ويراست جلدكاغذي و ارزان قيمت منتشر مي شود . غالب اين لغتنامه ها بيش تر از 30000 تا 55000 كلمه ندارند و آن قدر كوچك اند كه مي توان به راحتي آن ها را در جيب جا داد . بعضي از آن ها شامل يك اصطلاحنامه هستند . لغتنامه ها ي زبان هاي خارجي اغلب براي راحتي دانشجويان و مسافران ، در قطع كوچك منتشر مي شوند . مقايسه كنيد با : desk dictionary

---

سياهه اي از كلمات يك زبان با ترجمه ي هر كلمه به دو يا چند زبان ديگر . لغتنامه هاي چندزبانه معمولاً در بخش مرجع كتابخانه قفسه چيني مي شوند . مقايسه كنيد با : language dictionary

---

لغتنامه ي تك جلدي با حدود 000 , 150 واژه ، كه به منظور استفاده ي فردي كه پشت ميز يا در محل كار خود مي نشيند طراحي شده . در اين لغتنامه ، مدخل ها معمولاً نشان دهنده ي رسم الخط ، هجابندي ، تلفظ ، ريشه شناسي ، و تعريف مي باشند . در بعضي ويراست ها مترادف ها ، متضادها ، و اطلاعات مختصر زيستنگاشتي و جغرافيايي نيز درج شده اند . مترادف با : college dictionary براي اتصال به نگارش درونخطي از « لغتنامه و اصطلاحنامه ي دانشگاهي و بستر » را كليك كنيد . مقايسه كنيد با : pocket dictionary unabridged dictionary

---

دیدگاه

لغتنامه اي كه كلمات يك زبان را ( به ترتيب الفبايي ) فهرست مي كند و تعريف ها را به زباني ديگر مي آورد . بعضي از لغتنامه هاي زبان به دو بخش تقسيم مي شوند : در بخش اول كلمات زبان مبدأ با تعاريف به زبان مقصد فهرست مي شوند و در بخش ديگر ، بالعكس . براي اتصال به سياهه اي از پيوندها به لغتنامه هاي درونخطي زبان اينجا را كليك كنيد . مقايسه كنيد با : polyglot dictionary

---

لغتنامه اي كه تلاش شده همه ي كلمات يك زبان را دربرگيرد . در زبان انگليسي ، از اين نوع لغتنامه فقط سه عنوان موجود است : Webster's Third New International Dictionary ( 1961 ) Random House Unabridged Dictionary ( 1993 ) Oxford English Dictionary ( 1989 ) عنوان آخري بيش تر از تعاريف ، به ريشه شناسي لغات مي پردازد . عنوان نخستين ، ابتدا در سال 1909 منتشر شد و در حدود 000 , 450 مدخل ( 000 , 600 مدخل از ويراست دوم به بعد ) را دربرمي گرفت . عنوان دوم داراي كلمات كم تر ، ولي تصاوير بيش تر است . مقايسه كنيد با : desk dictionary

---