در فهرستنويسي كتابخانه اي ، عنوان كامل يك فقره ي كتابشناختي حاوي آثار مختلف از يك يا چند پديدآورنده ، كه در يك مجلد واحد يا در مجموعه مجلدهاي همشكل ( كه هر يك عنواني متفاوت از بقيه و خاص خود دارد ) چاپ شده اند . به عنواني كه توسط يك فهرستنويس به گروهي از مواد كه به صورت مجزا از هم ، چاپ و فهرست شده اند نيز اطلاق مي شود .

---

در صحافي كتاب ، نواري از جنس پنبه يا ابريشم ( گاهي تكرنگ يا چندرنگ ) كه در سرلبه به عطف كتاب چسبانده يا دوخته مي شود تا انتهاي جزوك هاي صحافي شده راحفظ كند و در هنگام بيرون آوردن مجلد از قفسه ، فشار وارد بر ماده ي پوششي بالاي شيرازه را نيز خنثي كند . نوار قرينه در انتهاي پاييني شيرازه ، « د ُمً نواره » ( tailband ) نام دارد . سرًنواره و د ُمً نواره را با نام « بيخ بند » ( endbands ) نيز مي شناسند . در اصل ، سرًنواره و د ُمً نواره بخشي از دوخت كتاب بودند ، كه جزوك ها را محكم در كنار هم نگه مي داشتند ، اما ازآنجا كه مانع از برش خوردن لبه ي جزوك ها بعد از دوختن مي شدند ، كاركرد اصلي شان به بخيه ي كور واگذار شد ، و بتدريج بيخ بندها را با چسب به شيرازه بند مي چسباندند . در صحافي هاي اوليه ي معمولي و فاخر ، سرًنواره هاي نقش دوزي شده نيز براي مقاصد تزييني مورد استفاده قرار مي گرفتند . مقايسه كنيد با : headcap به نوار تزييني چاپ شده در بالاي صفحه يا ابتداي يك فصل در كتاب هاي قديمي نيز اطلاق مي شود . از اين نظر مترادف با : headpiece head ornament

---

نسخه اي از كتابي كه فراهم آمده از قسمت هايي است كه از يك يا چند نسخه ي معيوب از همان ويراست ، برداشته شده اند ، يا نسخه اي كه نقايص آن با افزودن يا جايگزين كردن قسمت هايي كه از نسخه هاي ديگر از همان ويراست برداشته شده اند ، تكميل شده است .

---

حرف ، كلمه ، مطلع فصل ، عنوان ، يا ديگر بخش آغازين از يك اثر كه ( برخلافِ متني كه به رنگ سياه ، چاپ يا نوشته شده ) با مركب قرمز يا آبي نوشته شود . از اين شيوه براي تزيين استنساخات دستنوشته هاي قرون وسطايي و كتاب هاي چاپ شده ي قديمي استفاده مي شد . به كتابي كه به اين شيوه تزيين شده « سرواتنويسي شده » ( rubricated ) گفته مي شود . شخصي كه چنين حروفي را مي نويسد « سرواتنويس » ( rubrisher nobricator ) است . مقايسه كنيد با : illuminated initial

---

كلمه يا عبارتي كه در لغتنامه يا دايره المعارف به عنوان مدخل اصلي به كار مي رود ، و معمولاً با حروف پررنگ يا حروف قابل تمايز ديگر ، در ابتداي يك تعريف چاپ مي شود . در اكثر لغتنامه ها ، سرواژه ها در يك توالي الفبايي واحد مرتب مي شوند . در آثار مرجع رده بندي شده ، سرواژه ها ممكن است در هر بخش به صورت الفبايي سياهه شده باشند ، و معمولاً داراي يك نمايه ي موضوعي يا كليدواژه اي براي كل اثر در انتهاي آخرين جلد هستند .

---

نوعي چسب كه براي به هم چسباندن مواد سبك وزن مثل كاغذ و زَربُرگ به كار مي رود ، و از نشاسته ي موجود در غلات ( مثل گندم يا برنج ) كه همراه با حرارت ، با آب ( و گاهي رزين يا زاج ) تركيب گرديده و سپس سرد شده ، ساخته مي شود . مقايسه كنيد با : glue

---

از كلمه ي هلندي Schreef به معناي « چرخش قلم » يا « چرخش خط » در نوشتن - يك خط كوتاه و ظريف ( به عنوان تماس پاياني ) در انتهاي يكي از نقاط اصلي چرخش قلم ، برروي خود حرف آمده يا از آن بيرون زده . سريف در حروفي از قلم هاي مختلف الفباي لاتين مشاهده مي شود كه چنين افزونه هايي را دارند و همه ي حروف در اين زمره نيستند . « سريف » خوانابودن مطلب متني چاپي را بهبود مي بخشند . متضاد با : sans - serif block letter نيز نگاه كنيد به : wedge - serif

---

كتابي كه شل شدن برگ هاي آن شروع شده ، اما برگ ها هنوز به صحافي كتاب ، متصل اند . اين وضعيت كه معمولاً ناشي از شل شدن نخ هاي دوخت يا فرسايش لولاها است ، از حالت « واكنده » پيشرفته تر است ، اما هنوز به حالت « واجسته » نرسيده . نيز نگاه كنيد به : tight

---

در فهرستنويسي كتابخانه اي ، مقدار جزئيات ارائه شده در ركورد كتابنگاشتي ، كه با تعداد عناصر داده اي كه در توصيف كتابنگاشتي فقره گنجانده شده اند ، نشان داده مي شود . « قواعد فهرستنويسي انگلوامريكن - ويراست 2 » ، سه سطح متمايز توصيف را مشخص مي كند : سطح كامل ، سطح هسته ، و سطح كمينه .

---

يكي از چندين حالت فهرستنويسي كتابخانه اي كه توسط كتابخانه ي كنگره ، مناسب تشخيص داده شده و به منابع و نيازهاي كتابخانه ، و نيز ميزان جزئيات توصيفي موجود و در اختيار فهرستنويس ، بستگي دارد . سطوح فهرستنويسي عبارت اند از : فهرستنويسي بيشين سطح ، سطح هسته ، كمين سطح ، گروه سطح ( گروهه اي ) ، و فهرستنويسي استنساخي .

---

يكي از چندين درجه ي مهارت در مطالعه ، كه معمولاً در ارتباط با يك درجه ي خاص آكادميك ( مثلاً ، كلاس سوم ) يا مرحله ي پيشرفت مطالعاتي تعريف مي شود ، و هم در مورد خواننده و هم ماده ي خواندني صدق مي كند . عواملي كه سطح خواندن را تعيين مي كنند عبارت اند از : واژگان ، ساختار جمله ، طول متن ، و دشواري محتوا .

---

گزاره ي كوتاهي كه نام پديدآورنده ، هنرمند ، نهاد ، يا اثري را كه مأخذ يك عكس ، تصوير ، يا نقل قول مورد استفاده در مقاله يا كتاب مي باشد ارائه مي كند ، و معمولاً بلافاصله زير تصوير يا نقل قول ، يا در انتهاي شرح و توضيح ، چاپ مي شود . سطرهاي ارجگذاري گاهي يكجا با هم و در بخش جداگانه اي در پيش - مطلب يا پس - مطلب كتاب ، يا ( در ادواري ها ) در پاراگرافي از يك صفحه ي جداگانه ، چاپ مي شوند .

---

خط تورفته ي ابتدايي يك پاراگراف ، هنگامي كه در پايين يك ستون يا صفحه ي متن چاپي آمده باشد ، و حروفچينان مجرب آن را نامناسب مي دانند و هرگاه كه ممكن باشد از آن پرهيز مي كند . مقايسه كنيد با : orphan

---

در چاپ ، سطر ناقصي از حروف ( مثل عنوان ، يا سطر اول يك پاراگراف ) كه در پاي يك صفحه يا ستون از متن بيايد . حروفنگاران باتجربه ، اين نوع سطور را نازيبا مي دانند و در صورت امكان از چيدن اين نوع سطرها ( همچون سطر بيوه ) پرهيز مي كنند . مقايسه كنيد با : club line در نمايه سازي ، توصيفگر يا سرعنوان موضوعي كه هيچ رابطه اي ( چه سلسله مراتبي و چه همايندي ) با هيچيك از ديگر واژه هاي زبان نمايه سازي ندارد . تعداد يتيم واژه ها در نمايه سازي اندك است . نيز نگاه كنيد به : sibling

---

سطري كه در ابتداي مطلب منتشرشده در روزنامه ، يا در آغاز مقاله ي منتشرشده در مجله چاپ مي شود و تاريخ و مكان اصلي خبري را كه محلي نيست ، نشان مي دهد . نيز نگاه كنيد به : byline

---

در چاپ ، عبارت است از يك سطر فاصله كه از نظر پهنا ، برابر با يك سطر مطلب چاپي است ، و پيش و پس از سرعنوان ها ، نقل قول هاي طولاني ، و . . . مورد استفاده قرار مي گيرد تا آن ها را از متن متمايز كند .

---

در حروفچيني ، سطري كه معمولاً در آغاز يا پايان مقاله ي يك روزنامه يا مجله چاپ مي شود و پديدآورنده ي مقاله را معرفي مي كند . نيز نگاه كنيد به : date line

---

اعداد يا حروف متوالي كه با فواصل منظم بر يك يا هر دو حاشيه ي جانبي يك كتاب چاپ شده تا موقعيت هر سطر را در صفحه نشان دهد . در اشعار بلند ، نوشته هاي نمايشي ، و متون به زبان خارجي ، از سطرنما استفاده مي شود تا خواننده بتواند از روي آن و شماره ي صفحه ، به سطر ( يا سطور ) خاصي مراجعه كند .

---

در فراهم آوري ، سفارشي كه به ناشر ، كارگزار ، يا سوداكار داده شده و در آن ، حداكثر قيمت و محدوده ي زماني تحويل ( كه نبايد بدون تأييد كتابخانه ي سفارش دهنده افزايش يابد ) تعيين شده . سفارش هاي تغييرناپذير براي مواد مورد نياز ، توسط گزينشگرهايي كه مسئول گسترش مجموعه هستند ، ارائه مي شوند . مقايسه كنيد با : continuation order

---

در فراهم آوري ، به ركورد رسمي از سفارشي اطلاق مي شود كه توسط يك كتابخانه داده شده و ناشر ، كارگزار ، يا سوداكار را مجاز مي كند كه خدمات يا موادي را با قيمتي ثابت ارائه دهد . سفارش خريد وقتي توسط فروشنده قبول شود ، به يك قرارداد تبديل مي گردد . بيش تر دستورهاي خريد شماره ي سفارش خريد ، نام و نشاني فروشنده ، نام و نشاني نهاد سفارش دهنده ، توصيف و تعداد فقره هاي سفارش شده ، قيمت هر فقره و مجموع آن ها ، شرايط تخفيف يا برگشت دادن كالا ، مبلغي كه بايد پرداخت شود ، زمان انجام سفارش ، نحوه ي ارسال مواد ، و نشاني و دستورات مربوط به تحويل را شامل مي شود . مقايسه كنيد با : invoice نيز نگاه كنيد به : acquisition number

---

واژه اي كه در صورتحساب مورد استفاده قرار مي گيرد تا نشان دهد كه سفارش براي يك كتاب يا فقره ي ديگر ( معمولاً به اين دليل كه ديگر نسخه اي از آن كتاب موجود نيست ) از سوي فروشنده فسخ شده . مقايسه كنيد با : back order نيز نگاه كنيد به : out of print

---

تقاضاي يك كتابخانه از يك ناشر ، كارگزار ، يا سوداكار براي تأمين عنوان ( هاي ) خاص در سريع ترين زمان ممكن ، معمولاً به اين خاطر كه استادي براي رزرو درسي بدان عنوان نياز دارد ، به منظور برآوردن ميزان بالاي تقاضا براي آن عنوان ، يا به منظور تأمين رضايت شخصي كه آن را درخواست كرده . مقايسه كنيد با : special order نيز نگاه كنيد به : rush processing

---

سفارشي براي مواد كتابخانه اي كه در زمان اصلي ، تحويل آن ممكن نشده ، زيرا دست كم يكي از اقلام درخواستي موجود نبوده يا هنوز منتشر نشده بوده . سفارش هاي قبل ، معمولاً تا يك دوره ي زماني معين ، براي تحويل آتي اقلام باقي مانده ، گشوده مي مانند و پس از اين مدت ، لغو مي شوند . در ايالات متحده ، مترادف با : dues نيز نگاه كنيد به : reorder short shipment

---

توافقي كه در طي آن ناشر يا سوداكار ، يك نسخه از هر عنواني را كه منتشر مي شود ، بر مبناي پروفايلي كه از قبل به وسيله ي خريدار مشخص شده ، در اختيار كتابخانه يا نظام كتابخانه اي مي گذارد . طرح سفارش كلي عمدتاً از سوي كتابخانه هاي بزرگ آكادميك و عمومي به منظور كاهش زمان مورد نياز براي گزينش و فراهم آوري ، و تسريع در فرايند وصول عناوين جديد به بخش گردش كتاب مورد استفاده قرار مي گيرد . بر خلاف طرح هاي توافقي ، اكثر سفارش هاي كلي اجازه ي برگشت دادن مواد دريافتي را نمي دهند . يكي از معروف ترين مثال ها در اين رابطه در ايالات متحده ، Greenaway Plan است . مترادف با : gathering plan نيز نگاه كنيد به : book lease plan

---

سفارشي براي مواد كه توسط كتابدار فراهم آوري ، به جاي كارگزار يا نهاد اشتراك ، مستقيماً به ناشر داده مي شود . از آنجا كه عمده فروشان و كارگزاران اشتراك ، خود را در موقعيت « فروش زياد با سود كم » قرار داده اند و خدماتي را ارائه مي كنند كه بر ارزش كالاهايشان مي افزايند ، درصد سفارش هاي اين چنيني كاهش يافته است . بعضي از ناشران ، ديگر سفارش هاي مستقيم را نمي پذيرند و كالاي خود را فقط به عمده فروشان مي فروشند .

---

سفارشي كه كتابخانه به كارگزار يا ناشر مي دهد كه به موجب آن و تا سفارش بعدي ، هر شماره ، دوره ، يا قسمتي از يك پيايند يا فروست را كه انتشار مي يابد ، به طور خودكار براي كتابخانه بفرستد . اگر حداكثر قيمت در سفارش پايا قيد نشده باشد ، اين گونه فرض مي شود كه اقلام سفارشي را بدون توجه به قيمت مي توان ارسال كرد . بعضي از ناشران براي سفارش هاي پايا ، تخفيفي ( معمولاً بين 5 تا 10 درصد ) قائل مي شوند . سالانه ها ، مجموعه هاي مرجع ، و تك نگاشت ها كه در قالب ويراست هاي پي در پي ، بازنگري و تجديد چاپ مي شوند ، اغلب از اين راه خريداري مي شوند . براي پيگيري وصول چنين اقلامي ، يك " ركورد سفارش " ايجاد و نگهداري مي شود . مترادف با : standing order مقايسه كنيد با : approval plan نيز نگاه كنيد به : open entry continuation order discount نگاه كنيد به : discount

---

در فراهم آوري ، به سفارشي گفته مي شود كه چون امكان انجام كامل آن از سوي فروشنده در زمان دريافت ، وجود نداشته ، هنوز فعال و « دردست انجام » باقي مانده .

---

سفارش تك نسخه اي از يك اثر انتشاراتي كه به رسيدگي ويژه نياز دارد؛ چرا كه فقره ي مورد نظر در انبار نيست . سفارش هاي ويژه عموماً بدون تخفيف يا با تخفيف كم به فروش مي رسند ، و براي جبران تلاش اضافه ي ناشر يا كتابفروش ، ممكن است مبلغ اندكي نيز به مبلغ كل سفارش افزوده شود .

---

در كتاب هاي هنري ، الگويي تزييني كه براي ارائه ي تأثير ناشي از همپوشاني برگ ها ، بامپوش ها ، كاشي ها ، پله ها ، و . . . طراحي شده .

---

شكل جديدي از تخته هاي قابل پاك كردن كه سطح آن برخلاف تخته هاي قبلي كه سياه يا سبز بودند ، سفيد است و از ماده ي صاف و همواري ساخته شده كه مي توان با قلم هاي علامتگذار « خشك - پاك » ( dry - erase ) به رنگ هاي مختلف ، روي آن ها نوشت و به آساني پاك كرد ، و آلودگي معمول در كاربرد گچ را ندارند . اما قلم هاي پلاستيكي را نمي توان از نو پـُر كرد و پس از استفاده ، اين قلم ها به زباله هاي تجزيه ناپذير بدل مي شوند . مترادف با : markerboard نيز نگاه كنيد به : smartboard

---