فايل متن به صورت درونخط يا چاپ ( حاو پاسخ پرسش هاي كه معمولاً درباره يك موضوع خاص پرسيده م شوند ) كه به عنوان فايل راهنما كوچك برا كاربران ب تجربه سامانه رايانه ا يا برنامه نرم افزار عمل م كند . اين فايل معمولاً توسط يك يا چند نفر كه علاقه فعال به موضوع پرسش ها دارند ، نگهدار م شود .

---

شبكه ي به هم پيوسته و دوسويه ي ارجاعات متقابل « نگاه كنيد به » و « نيز نگاه كنيد به » كه نشان دهنده ي روابط معنايي بين سرعنوان هاي مورد استفاده در فهرست ، نمايه ، يا اثر مرجع ، يا بين توصيفگرهاي مورد استفاده در يك مركز چكيده نويسي يا داده پايگاه كتابنگاشتي است . لغتنامه ي حاضر داراي ساختار به هم پيوسته است . متضاد با : asyndetic

---

نمايش رده بندي شده اي در يك اصطلاحنامه ي اصطلاحات نمايه اي كه سلسله مراتب كامل توصيفگرها را ، از عام ترين تا خاص ترين آن ها ( معمولاً با استفاده از تورفتگي ) ، گاهي همراه با يك شماره ي درختواره كه مكان سرعنوان را در درختواره نشان مي دهد ، مي نماياند؛ مانند ساختارهاي درختي در « سرعنوان هاي موضوعي پزشكي » ، كه به وسيله ي كتابخانه ي ملي پزشكي ايالات متحده نگهداري مي شود و گسترش مي يابد . مثال : Diagnosis Diagnosis , Cardiovascular Angiography Angiocardiography Angiography , Digital subtraction Aortography Cerebral angiography Cineangiography Angioscopy E1 E1 . 145 E1 . 145 . 77 E1 . 145 . 102 E1 . 145 . 141 E1 . 145 . 181 E1 . 145 . 300 E1 . 145 . 385 E1 . 145 . 90

---

توالي ازپيش تعيين شده ي فيلدها و زيرفيلدهايي كه در توصيف يك فقره ( در فهرست كتابخانه يا داده پايگاه كتابنگاشتي ) به كار مي رود ، و هر فيلد حاوي يك يا چند عنصر توصيفي مرتبط با هم است؛ مثل عنوان مجله ، شماره ي دوره ، تاريخ انتشار ، و شماره ي صفحات در « فيلد منبع » ( از ركوردي كه يك مقاله ي مجله را در داده پايگاهي ادواري بازنمايي مي كند ) . بيش تر فهرست ها و داده پايگاه ها براي كمك به كاربران در تميزدادن گروه هاي مختلف توصيف ، گزينه ي « برچسب فيلد » را ( به صورت متني ) نيز در هنگام نمايش ركورد شامل مي شوند .

---

يك ساختمان كتابخانه اي كه به خاطر اهميت تاريخي و معماري اش حفظ شده؛ مثل ساختمان « كتابخانه ي عمومي نيويورك » ( در مانهاتان ) كه مجموعه هاي پژوهشي علوم اجتماعي و انساني را در خود جاي داده است .

---

در صحافي كتاب ، روندي كه بدون تزيين و پيرايه ي اضافي ، انجام شود ، مثلاً نقش كردن قلمكاري بر روي جلد چرمي بدون افزودن مركب يا زرورق كه براي برجسته كردن خطوط طرح مورد استفاده قرار مي گيرد . نيز نگاه كنيد به : blind page نيز اشاره دارد به شخصي كه بينايي او بسيار ضعيف است و استحقاق دريافت خدمات كتابخانه اي مورد اشاره در خدمات كتابخانه ي ملي براي نابينايان و معلولان جسمي را دارد .

---

توانايي نرم افزار رايانه اي براي اجراشدن روي سخت افزاري غير از آنچه در اصل برايش طراحي شده . سازگاري در برنامه هايي كه قابليت اجرا بر روي دستگاه هاي قوي تر و جديد تر را دارند ممكن است صعودي ( يا پيشرو ) ، و در برنامه هايي كه بر روي دستگاه هاي ضعيف تر و قديمي تر اجرا مي شوند نزولي ( پسرو ) باشد .

---

در معناي آرشيوي ، هر شركت بازرگاني ، سازمان ، مؤسسه ، يا شخصيت حقوقي ديگري كه ركوردهاي مربوط به حرفه ، فعاليت ها ، يا امور خود را ايجاد و مديريت مي كند . در سازمان هاي خيلي بزرگ ، واحد هاي تابعه ( بخش ها ، قسمت ها ، ادارات ) ممكن است در قالب سازمان هاي جداگانه فعاليت كنند . در مفهوم عام تر ، هر شخص ( عامل ) يا سازمان كه حق انجام يك كاركرد خاص را دارد . نيز نگاه كنيد به : government agency

---

يك شخصيت حقوقي كه به صورت تابعي ، وابسته به يك هويت حقوقي بزرگ تر است و موجوديت و هويتش به آن وابسته است ، مانند شعبه اي از يك شركت بزرگ تجاري ، يا ميزگردي در « انجمن كتابخانه هاي امريكا » . مقايسه كنيد با : related body

---

سازمان الحاقي جداگانه اي كه طبق آيين نامه ي داخلي كه در اجلاس زمستان 2002 به تصويب شوراي " انجمن كتابخانه هاي امريكا " رسيد عمل مي كند و به اين انجمن امكان مي دهد اقداماتي را كه به موجب شرايط مالياتي كنوني از آن منع شده است به انجام برساند . براي اتصال به سرا صفحه ي اين سازمان ، اينجا را كليك كنيد .

---

كتابخانه يا مؤسسه ي ديگري كه داده هاي موثق فهرستنويسي را به شكل ركوردهاي كتابشناختي جديد و اصلاحيه ي ركوردهاي قبلي ، براي استفاده ي كتابخانه هاي ديگر ارائه مي كند . در ايالات متحده ، مأخذ اصلي داده هاي فهرستنويسي كتابخانه ي كنگره است . در ركورد مارك ، هويت سازمان فهرستنويس با نماد سه حرفي در فيلد " مرجع فهرستنويس " ( cataloging source ) مشخص مي شود ( مثل DLC براي Library of Congress ) .

---

سازماني كه در آن ، كتابخانه اي ويژه به عنوان يكي از واحدهاي اجرايي آن سازمان كار مي كند؛ مثل موزه اي كه كتابخانه اي در محوطه ي ساختماني آن براي استفاده ي موزه داران ، پژوهشگران ، و اعضا فعال است ، يا شركتي كه كتابخانه اي را براي استفاده ي كارمندان شاغل به كار ، اداره مي كند .

---

در فهرستنويسي كتابخانه اي ، به نهاد مسئول در ساخت واقعي يك فقره ي كتابنگاشتي اطلاق مي شود . در مورد كتاب ها و ديگر انتشارات چاپي ، « چاپچي » توليدكننده است . مقايسه كنيد با : producer

---

اوقاتي از روز ، هفته ، و سال كه كتابخانه اي به روي كاربران باز است . شرح اين اوقات معمولاً نزديك درب ورودي جلويي نصب مي شود و از طريق تلفن يا پايگاه وب كتابخانه نيز دسترس پذير است ، و روزهايي ( معمولاً تعطيلات ) كه كتابخانه باز نيست هم در آن ذكر مي شوند . ساعات كار كتابخانه بسته به نياز كاربران و بنا به محدوديت هاي بودجه اي تعيين مي شوند . به اوقاتي كه در طول آن ، خدمت خاصي از جانب يك كتابخانه ارائه مي شود ( و ممكن است نسبت به ساعاتي كه ساختمان باز است كوتاه تر ( يا بلندتر ) باشد ) نيز اطلاق مي شود .

---

برنامه ي حاكي از ساعاتي كه در طي آن ، كتابخانه به روي كاربران باز است ، و روزهايي كه باز نيست؛ اين برنامه معمولاً در نزديكي درب ورودي يا ميزگردش كتاب اعلام مي شود . كتابخانه ها ساعات كارشان را با تلفن و از طريق صفحات وب نيز اعلام مي كنند . از آنجا كه براي بازنگه داشتن كتابخانه به وجود كاركنان نياز است ، ساعت كار كتابخانه غالباً نشانگر محدوديت هاي بودجه اي كتابخانه نيز هست . بيش تر كتابخانه ها براي فقره هايي كه در هنگام تعطيلي ساختمان به كتابخانه بازگردانده مي شوند به « كتابگذارگاه » مجهز هستند .

---

مدت زماني كه براي خواندن و گفتن داستان براي جوان ترين افراد و مراجعان كتابخانه در نظر گرفته مي شود ، و در برخي از كتابخانه هاي عمومي به شكل منظم ، برنامه ريزي و زمان بندي مي شود . قصه گو معمولاً يك كتابدار مهارت آموخته ي كودكان است ، اما ممكن است قصه گويي به وسيله ي يك داوطلب يا يك دستيار باتجربه يا باذوق نيز انجام شود . در برخي از كتابخانه هاي عمومي ، تالار كودكان شامل كُنج يا اتاق مخصوصي با مبلمان نرم و راحت است كه براي راحتي شنوندگان خردسال طراحي شده است . املاي ديگر : storyhour مترادف با : storytime

---

از كلمه ي قديمي اسكانديناويايي به معناي « چيز گفته شده » . روايتي طولاني به نظم يا نثر ، كه به بيان ماجرا و رويدادهاي پهلواني مي پردازد ، و معمولاً تاريخ يك قوم افسانه اي اسكانديناويايي را دربرمي گيرد . در كاربرد نوين ، هر گونه قصه ي بلند و پيچيده اي كه در آن ، پيرنگ داراي پيچ و خم هاي نامنتظره ي بسياري است؛ بخصوص قصه اي كه سرنوشت يك خانواده ي بزرگ را بازگو مي كند .

---

دوره اي 12 ماهه كه در طي آن ، همه ي شماره ها يا بخش هاي يك دوره از يك پيايند منتشر شده اند ، و اين دوره ممكن است با سال تقويمي همزمان نباشد ( مثلاً سال انتشاراتي با ماهي غير از ژانويه آغاز شود ) .

---

دوره ي زماني كه در طي آن ، مشتركاني كه براي اشتراك سالانه ي ادواري ، وجه پرداخت كرده اند حق دريافت شماره هاي منتشرشده را دارند . مقايسه كنيد با : subscription cycle نيز نگاه كنيد به : renewal

---

دوره ي يكساله ا ي كه از اول ژانويه آغاز مي شود و 31 دسامبر پايان مي گيرد . اكثر اشتراك هاي مجلات به مدت يك سال تقويمي ادامه مي يابند ، هر چند كه برخي انگيزه ها ممكن است موجب اشتراك يا تجديد آن براي دو يا چند سال شوند . مقايسه كنيد با : publication year نيز نگاه كنيد به : subscription cycle

---

دوره ي دوازده ماهه ، كه لزوماً با سال تقويمي همزمان نيست ، و توسط كتابخانه يا نظام كتابخانه اي براي حسابداري امور مالي مورد استفاده قرار مي گيرد . در ايالات متحده ، سال مالي اكثر كتابخانه هاي عمومي و آكادميك كه وابسته به حمايت مالي دولتي هستند از يك جولاي ( 11 تيرماه ) شروع و به سي ژوئن ( 10 تيرماه ) ختم مي شود . كتابخانه هاي آكادميك در دانشگاه ها و دانشكده هايي كه پشتوانه ي مالي خصوصي دارند ممكن است از سال مالي همزمان با تقويم آكادميك استفاده كنند . در كتابخانه هاي فدرال ، سال مالي ممكن است از يك اكتبر ( 10 مهر ) شروع و به 30 سپتامبر ( 9 مهر ) ختم شود . در كتابخانه هاي ويژه ، سال مالي معمولاً با سال مالي سازمان مادر منطبق است . مترادف با : accounting year

---

آنچه سالي يك بار ، هر سال منتشر مي شود ، مانند گزارش سالانه يا بررسي سالانه . همچنين به شكلي از جنگ ادبي اشاره دارد كه در طول قرن نوزدهم رواج داشت و معمولاً با گراور مصّور مي شد . به گفته ي " جفري گلايستر " ( در Encyclopedia of the Book ) اين نوع كتاب عمدتاً خوانندگان مؤنث را منظور نظر داشت . در كاربرد نوين ، يك نشريه ي پيايندي در هر قالب ، كه سالي يك شماره منتشر شود . مقايسه كنيد با : yearbook نيز نگاه كنيد به : biennial triennial quadrennial quinquennial sexennial septennial decennial

---

مـُلَخَّص سالانه ي مستند ، تاريخي ، يا يادواره اي از رخدادها ، عكس ها ، آمار ، و . . . درباره ي وقايع سال گذشته كه غالباً به يك كشور ، مؤسسه ، رشته ، يا موضوع بخصوص محدود مي شود . سالنامه هاي گزينشي به وسيله ي برخي ناشران دايره المعارف هاي عمومي ارائه مي شوند . بيش تر كتابخانه ها سالنامه را به ترتيب انتشار ، در قفسه هاي بخش مرجع قرار مي دهند . سالنامه هايي كه اهميت تاريخي دارند ممكن است در آرشيو يا مجموعه هاي ويژه نگهداري شوند . املاي ديگر : year book مقايسه كنيد با : annual نيز به انتشارات سالانه ي دبيرستاني يا دانشكده اي گفته مي شود كه به يادبود فارغ التحصيلي اعضاي يك كلاس يا يك سال تحصيلي ، در قالب عكس منتشر مي شوند و معمولاً با صحافي سخت جلد ، با سفارش ويژه ي قبلي و در انتهاي سال تحصيلي ، به دانشجويان فروخته مي شود .

---

در اصل كتابي كه به وسيله ي اعراب مغربي به اسپانيا آورده شد و در آن روزها ، هفته ها ، و ماه هاي سال فهرست شده بود و اطلاعاتي درباره ي جشن ها ، تعطيلي ها ، پديده هاي نجومي ، و . . . آمده بود . در كاربرد امروز ، ملخّص سالانه ي روز ها ، رخدادها ، و آمارهاي مهم ، به صورت جاري و / يا گذشته نگر ، كه غالباً براي سهولت مقايسه ، در قالب جدول هايي مرتب شده اند . سالنماها ممكن است عمومي ( مثل ( World Almanace and Book of Facts ، يا مربوط به يك موضوع خاص يا رشته ي آكادميك ( مثل Almanace of American Politics ) باشند . براي اتصال به نگارش درونخطي سالنماي Information Please اينجا را كليك كنيد .

---

فرايند ايجاد قواعد نظام مند براي هدايت يك فعاليت خاص ، مانند فهرستنويسي مواد كتابنگاشتي . در ايالات متحده ، بريتانيا و كانادا ، تلاش هاي مشترك " انجمن كتابخانه هاي امريكا " ، " انجمن كتابخانه ها ( ي بريتانيا ) " ، " انجمن كتابخانه هاي كانادا " ، منجر به تدوين " قواعد فهرستنويسي آنگلوامريكن " گرديد . قواعد مندرج در اين اثر براي مواد كتابخانه اي در قالب هاي مختلف ( كتاب ، دستنوشته ، مواد نقشه نگاشتي ، موسيقي ، مضبوطات صوتي ، فيلم و ويديو ، مواد ترسيمي ، فايل هاي رايانه اي ، واقع نماها و مصنوعات سه بعدي ، ريزنمودها ، و پيايندها ) كاربرد دارند .

---

به موجب استانداردهاي درونداد « اُسي ال سي » ، به آن دسته از داده هاي فهرستنويسي گفته مي شود كه توسط خود سامانه ي فهرستنويسي توليد مي شوند و فهرستنويس نمي تواند آن ها را تغيير دهد؛ مثل شماره ي كنترل « اُسي ال سي » ، و تاريخ واردكردن يك ركورد به سامانه ، كه عناصر « ليدر » در ركورد مارك هستند .

---

كارهاي روزمره اي كه بايد به صورت روش مند و به منظور نگهداري سامانه هاي خودكار يا دستي در كتابخانه انجام شوند ( و معمولاً به يك دستيار آموزش ديده واگذار مي گردند ) ؛ مثل كنترل بموقع قسمت هاي پيايندي به منظور دسترس پذيركردن آن ها براي كاربران ، و شناسايي شماره هاي مفقودشده اي كه نياز به مطالبه دارند .

---

سامانه ي رايانه مبنا ( سخت افزاري و نرم افزاري ) كه براي تسهيل در عمليات رياضي و تحليل داده هاي با توزيع فضايي ( پديده هاي جغرافيايي ، منابع زمين شناختي ، . . . ) طراحي شده و بين داده ها و موقعيت فضايي آن ها ( معمولاً در رابطه با يك نظام باهمآيي ) يك پيوند خودكار برقرار مي كند . داده ها ممكن است در هر مقياسي باشند - از مقياس ميكروسكپي تا مقياس جهاني . تفاوت « جي آي اس » با نقشه در آن است كه نقشه نوعي از بازنمايي قياسي ، ولي « جي آي اس » يك بازنمايي رقومي است . هر عارضه ي فضايي به عنوان لايه ي جداگانه اي از داده ها ذخيره مي شود كه با استفاده از فنون تحليل كَمـّي ، به آساني مي توان آن ها را تبديل كرد . از نقشه مي توان به عنوان درونداد يا برونداد « جي آي اس » استفاده كرد ، ولي خود برونداد ها ممكن است يك يا چند مجموعه از داده ها باشند . اين واژه در حالت جمع ، به حوزه اي از علوم زمين گفته مي شود كه به بررسي سامانه هاي رايانه مبنا براي تحليل داده هاي فضايي اختصاص دارد .

---

سامانه ي تقويت صدا كه در يك ساختمان بزرگ نصب مي شود و هنگامي كه به حضور كاركنان نياز است براي پي جويي آنان ، و براي آگاه كردن مراجعان از زمان تعطيل شدن ، وضع اضطراري ، . . . از آن استفاده مي شود . در كتابخانه ها ، به منظور به حداقل رساندن مزاحمت براي عموم ، ميكروفن معمولاً پشت ميزگردش كتاب نصب مي گردد و فقط در هنگام ضرورت از آن استفاده مي شود .

---

روش ها و روندهاي مورد استفاده در ايجاد ، مرتب كردن ، و نگهداري ركوردهاي مربوط به فعاليت هاي يك نهاد يا فرد - معمولاً با يك ترتيب نظام مند ( الفبايي ، زماني ، مقوله اي ، كاركردي ، . . . ) - كه ممكن است براي افراد بيروني كه با اين نظام ، آشنا نيستند ، منحصربه فرد به نظر بيايد . نيز نگاه كنيد به : original order

---