از كلمه ي ايتاليايي nivella ، به معناي « چيز كوچك جديد » . در بيش تر زبان هاي اروپايي ، كلمه ي رمان ( roman ) نيز از سنت ادبي « رمانس » قرون وسطايي ريشه گرفته . ريشه هاي رمان نوين را مي توان در روايت هاي رِندنامه اي ( picaresque ) اسپانيايي قرن شانزدهم پي گرفت ، كه « دن كيشوت » ( اثر « سروانتس » ) نمونه ي شناخته شده ي آن است . « رمان حادثه » ( به عنوان يك شكل ادبي ) در سال 1719 با نشر « رابينسون كروزوئه » ( اثر « دانيل دوفو » ) آغاز شد . « رمان شخصيت » در سال 1740 با « پاملا » ( اثر « ساموئل ريچاردسون » ) شكل گرفت . از آن هنگام به بعد ، اين فرم به بسياري از سبك ها و ژانرها تحول يافته است . نگاه كنيد به : Bildungsroman epistolary novel gothic novel Kunstlerroman psychological novel roman a clef sentimental novel به بيان دقيق تر ، رْمان يك روايت منثور و داستاني است كه افراد و رويدادهايي را دربرمي گيرد كه در تخيل رمان نويس وجود دارند . اين امر حتي درباره ي داستان تاريخي هم ( كه تلاشي تخيلي براي بازسازي رويدادهايي است كه گفته مي شود در گذشته ، واقعاً رخ داده اند ) صدق مي كند . هيچ محدوديتي براي طول رمان وجود ندارد ، اما روايت داستاني با كم تر از 000 , 30 تا 000 , 40 كلمه را داستان كوتاه يا رْمانَك مي شمارند . اندازه ي طولاني تر ، دست رمان نويس را در گسترش شخصيت ، پيرنگ و موقعيت بازتر مي كند . اكثر رمان ها به چند فصل تقسيم مي شوند ، كه نشانگر تقسيمات عمده ي داستان هستند . رمان هاي بلند ممكن است به چند « كتاب » تقسيم شوند كه هر يك حاوي دو يا سه فصل است . مقايسه كنيد با : novella نيز نگاه كنيد به : archetypal novel

---

اثر داستاني جدي كه در انگلستان قرن هجدهم و امريكاي قرن نوزدهم رواج داشت و در آن پديدآورنده ، مصائب يك يا چند قهرمان بي عيب و نقص را به تصوير مي كشيد ، تا پاداش هايي را كه رفتار پرهيزكارانه به همراه دارد نشان دهد؛ مثل « كلبه ي عمو توم » اثر « هريت بيچر استو » . مترادف با : domestic novel

---

واژه اي كه به وسيله ي « ويل ايسنر » ابداع شد تا وي با آن ، به توصيف رمان شبه - خود زندگينگاشتي خويش ( با نامsemi - autobiographical novel ) كه به سبك كارتونكتاب نوشته و تصويرسازي شده بود ، بپردازد . اين كتاب ، نخستين اثر از ژانر جديدي بود كه شامل روايت مبسوطي در قالب تصاوير متوالي چاپي رنگي است و در كادرهاي روبه روي هم ، مرتب شده و گفت وگوها در داخل حباب هايي درج شده اند . طليعه ي اين نوع رمان را مي توان در آلبوم هاي داستاني تصويري ( picture story ) قرن نوزدهمي نويسنده ي سويسي « رودلف تاپفر » يافت كه رمان هايي نيز به فرم متعارف نوشت . اين شكل جديد ادبي از سوي سنتگراياني كه آن را با سوء ظن مي نگريستند ، تمهيدي براي بازاريابي به شمار مي آمد كه هدف از آن ، جذب خوانندگان بزرگسال به كارتونكتاب ( از طريق رفع عيب و زشتي ملازم با مطالعه ي اين نوع كتاب ها ) بود .

---

نوعي رمان كه در آن ، پيرنگ و موقعيت نسبت به اكتشافات ذهني پديدآورنده و انگيزه هاي شخصيت هاي اصلي داستان ، در مقام دوم قرار دارند ( مثل « جنايت و مكافات » اثر « فئودور داستايوسكي » ) .

---

اثري ادبي كه از شكل اصلي و اوليه ، به رمان تبديل شده . در « قواعد فهرستنويسي انگلو امريكن - ويراست 2 » ، اثر « رمان شده » ( همراه با شناسه هاي افزوده براي پديدآورنده و عنوان اثر اصلي كه مبناي رمان مي باشد ) در زير نام « رمان نويس » ( novelist ) فهرستنويسي مي شود . نيز نگاه كنيد به : dramatization

---

كلمه ي ايتاليايي به معناي « داستان كوتاه » يا « حكايت » . روايت منثور و كوتاهي كه از نظر طول با رمانك يا « داستان كوتاه بلند » قابل مقايسه است و اغلب به شرح يك رويداد داستاني تعجب برانگيز مي پردازد ( مثال « مرد پير و دريا » اثر « ارنست همينگوي » ) . رمان كوتاه اغلب پيام اخلاقي دارد و ممكن است به سبك هجوگونه نوشته شده باشد . مقايسه كنيد با : novel

---

روايت داستاني ملودرام از ماجرا ، رمانس ، و كنش ، كه در نيمه ي دوم قرن نوزدهم در ويراست هاي ارزانقيمت « جلد شميزي » در ايالات متحده منتشر مي شد ، و به قيمت هر نسخه 10 تا 25 سنت در باجه هاي روزنامه فروشي به فروش مي رسيد . ريشه ي اين واژه به Dime Novel Library بر مي گردد كه در سال 1860 توسط « بيدل » و « آدامز » در نيويورك عرضه شد . صدها هزار عنوان كتاب ، كه مطابق با يك فرمول قالبي نوشته شده بودند ، قبل از اين كه اين نوع داستان كم ارزش در اوايل قرن بيستم از بين برود ، منتشر شدند . مورخان ادبي به بررسي تأثير اين ژانر بر فرهنگ عمومي علاقه مندند . مقايسه كنيد با : penny dreadful yellowback

---

در اصل نوعي از رمان كه در آن ، يك قلعه ي قرون وسطايي ، زمينه ي پيرنگ رمان را كه با درونمايه هاي معنايي خبيثانه و هولناك همراه است تشكيل مي دهد و هدف از اين نوع رمان ، ايجاد هراس نامعقول در قلب خواننده است . در كاربرد نوين ، يك ژانر فرعي در رمانس داستاني است كه در اواخر قرن هجدهم و اوايل قرن نوزدهم رواج داشت و در آن ، زمينه تيره و دلگير ، كنش ها بي مناسبت يا خشونت آميز ، شخصيت ها عجيب يا بدنهاد ، پيرنگ رازآلود ، و حال وهوا غالباً داراي سمت وسوي روبه انحطاط و زوال ، يا رو به تبهكاري و گمراهي است . ( مانند « بلندي هاي بادگير » اثر « اميلي برونته » ) . مترادف با : roman noir نيز نگاه كنيد به : mystery

---

حكايات داستاني و رومانس هايي كه پيش درآمد رمان در شكل امروزين آن شمرده مي شوند

---

شكلي از رمان كه در طول قرن هجدهم به اوج محبوبيت رسيد و در آن ، پديدآورنده روايت موردنظر خود را در قالب مجموعه اي از نامه ها شكل مي دهد . گاهي رمان نويس اثري را به سبك مكاتباتي آغاز مي كند ، سپس آن را به سبك مرسوم تغيير مي دهد .

---

نوعي اثر داستاني كه در آن ، درونمايه هاي اصلي ، ماجرا و عشق پْراحساس هستند كه معمولاً در موقعيتي كم نظير - و نه واقعي - ترسيم مي شوند و شخصيت هايي را دربرمي گيرد كه از كليشه هاي زندگي معمول ، بزرگ تر هستند . بيش تر رمانس هاي معاصر براي جذب خوانندگان زن نوشته مي شوند . ريشه هاي رمانس به عنوان يك شكل ادبي را مي توان در رمان گوتيك قرن هجدهم و سنت قديمي تر شواليه گري قرون وسطايي يافت . رمانتيسم قرن نوزدهم ، رمانس را در شكل نظم ، و نيز به شكل هنرهاي تجسمي احيا كرد . براي اتصال به پايگاه وبي كه به مواد داستاني رمانس مي پردازد اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : pulp fiction

---

رْماني با 000 , 30 تا 000 , 50 كلمه ( مثل « بيلي باد » اثر « هرمان ملويل » ) . مترادف با : short novel مقايسه كنيد با : novella نيز نگاه كنيد به : short story

---

در بازيابي اطلاعات ، فرايند تبديل پيام يا داده ها به سيگنال هاي الكترونيكي كه مي توان با رايانه ، آن ها را پردازش كرد يا به يك مجراي ارتباطي ارسال نمود . متضاد با : decoding مقايسه كنيد با : encryption

---

فرايند تبديل داده هاي موجود در يك پيام به كد محرمانه ، قبل از ارسال از طريق مجراهاي مخابراتي عمومي ، به منظور ناخواناكردن آن براي همه غيراز گيرنده ( ها ) ي مجاز . رمزنويسي اقدامي امنيتي است به منظور حفظ اطلاعات محرمانه ( مانند اعداد كارت اعتباري در مبادلات تجاري درونخطي ، و به منظور تضمين اين كه فقط آن هايي كه در برابر خدمت ، پولي پرداخت كرده اند از آن استفاده مي نمايند ) . متضاد با : decryption

---

واژه ي فرانسوي به معناي « رمان كليددار » . نوعي رمان كه در آن به افراد و نهادهاي واقعي اسامي خيالي داده مي شود ، اما اين ها به شيوه اي ترسيم مي شوند كه خوانندگان بسيار آگاه مي توانند به اين تغيير چهره پي ببرند . چنين آثاري اغلب هجوآميز هستند . مقايسه كنيد با : historical fiction

---

حروف آغازين يك نام شخصي ، كه براي ايجاد يك نشانه ي خاص يا نماد خصوصي ، به صورت تزييني و همراه با پيچيدگي و/يا هنر مندي ، نوشته يا تركيب مي شوند . مقايسه كنيد با : cryptonym در مفهوم عام تر ، نوشته ي محرمانه يا كدي كه فقط بايد توسط كساني كه كليد آن را مي دانند درك ( رمزگشايي ) شود . در داده پردازي ، نو يسه ي رمزنوشته اي كه فقط با كليد مي توان آن را گشود .

---

نام محرمانه ، مثل نامي كه به صورت رمز يا كُد ، يا در قالب يك واروواژه نوشته شده است . نيز نگاه كنيد به : cryptography

---

رمزي نوشتن ، معمولاً با هدف مخفي كردن . به مطالعه و رمزگشايي نوشته هاي رمزي نيز اطلاق مي شود . در رايانش ، تبديل داده ها به كدي كه فقط توسط كساني كه كليد آن را دارند رمزگشايي مي شود - معمولاً به منظور تضمين محرمانگي داده ها در هنگام ارسال از طريق شبكه اي كه بطور عمومي قابل دسترسي است . نيز نگاه كنيد به : encryption

---

در صحافي ، به كتابي گفته مي شود كه لبه هاي برش خورده ي جْزوُك ها به شكل نامنظمي با لكه هاي رنگي و با هدف تزيين ، رنگ پاشي يا رنگ افشاني شده اند . اين روش عمدتاً در لغتنامه هاي بزرگ و مجموعه مرجع هاي گرانقيمت مورد استفاده قرار مي گيرد . جلوه ي بصري ناشي از اين تزيين ، گرد و غبار و هر گونه تغيير رنگ غيرطبيعي را نامحسوس تر مي كند .

---

سؤالي كه مي توان در ميز اطلاع رساني يا ميز مرجع ، با راهنمايي مراجعه كننده به محل منابع ، خدمات ، يا امكانات بخصوصي در داخل كتابخانه ، به آن پاسخ داد - در برابر سؤالي كه به اطلاعات اساسي ، آموزش استفاده از منابع كتابخانه ، يا ارجاع به مسئول يا نهادي بيرون از كتابخانه نياز دارد . نيز نگاه كنيد به : signage

---

كتابنگاشت موضوعي كه براي هدايت كاربر در فرايند پژوهش درباره ي مقوله ي خاص ( يا در هر مقوله اي از حوزه يا رشته ي معين ) ، معمولاً به شيوه اي نظام مند و گام به گام ، و با استفاده از بهترين كشف افزارهايي كه كتابخانه در اختيار دارد ، طراحي شده است . رهياب ها ممكن است چاپي يا درونخطي باشند . نيز نگاه كنيد به : topical guide

---

اولين صفحه از اولين جزوك يك روزنامه ، كه منقوش به پرچمك و سرعنوان خبرهاي اصلي روز مي باشد . مقايسه كنيد با : title page

---

ورقه اي از ماده ي شفاف كه داراي متن و/ يا تصوير است و چنان تنظيم شده كه هر ورق كه بر روي ورقه ي ديگر گذاشته مي شود ، تصوير عمومي مشاهده شده را تغيير مي دهد و كامل تر مي كند؛ مثل ورقه هاي شفاف مورد استفاده در برخي از دايره المعارف ها و كتاب هاي درسي كه براي بازنمايي اجزاي مختلف كالبد انساني ( اسكلت ، اندام هاي داخلي ، دستگاه گردش خون ، . . . ) مورد استفاده قرار مي گيرند . مقايسه كنيد با : transparency

---

تبليغات طراحي شده براي ايجاد جهتگيري هاي موافق و مساعد در افكار عمومي و افزايش آگاهي آنان از مزاياي خدمات ، منابع ، و برنامه هاي كتابخانه ، و ترويج منويات كتابخانه در جامعه . نظام هاي كتابخانه اي عمومي بزرگ معمولاً حداقل يك كتابدار يا كارمند كتابخانه اي را كه متخصص در روابط عمومي باشد استخدام مي كنند . « انجمن كتابخانه هاي امريكا » فعالانه به تبليغ كتابخانه ها بويژه در طول « هفته ي ملي كتابخانه » مي پردازد . براي اتصال به صفحه ي وب « بزرگداشت كتابخانه هاي امريكا » ( از « انجمن كتابخانه هاي امريكا » ) اينجا را كليك كنيد . نيز نگاه كنيد به : Friends of the Library fund - raising

---

سياهه اي نظام مند كه وظايف مربوط به يك شغل خاص را مستنداً ذكر مي كند ، و گاهي توصيفي از شيوه ي انجام آن وظايف را نيز شامل مي شود ، و آن قدر مشروح است كه بعد از مطالعه ي دقيق آن ، شخصي كه با شغل مذكور ناآشنا است مي تواند كاركردهاي اوليه را با حداقل همكاري خواستن از ديگران انجام دهد . روالنامه ها براي تسهيل در بازنگري آن ها ، اغلب به صورت آزادبرگ نگهداري مي شوند . مقايسه كنيد با : pyro - patron

---

روشي در ارسال زنجيره اي از تصاوير متحرك فشرده به صورت يكطرفه در يك شبكه ي داده ها ، بنا به درخواست كاربر يا به صورت پخش در يك زمان ثابت ، كه اين امكان را مي دهد كه پيش از انتقال كامل فايل ، بتوان تماشاي آن را آغاز كرد . براي مقابله با هر گونه تأخير ناشي از بستارگرداني و حفظ تداوم تصويري ، از يك حافظه ي موقت بر روي رايانه ي خدمتگير استفاده مي شود تا چند ثانيه از فيلم ويديويي پيش از نمايش بر روي نمايشگر ، در اين حافظه ي موقت ذخيره شود . برخلاف ويديويي كه براي بازپخش هاي بعدي فروفرستي مي شود ، روان ويديو به صورت يك فايل موقت ذخيره مي شود و هنگامي كه برنامه ي مورد استفاده براي مشاهده ي آن بسته مي شود ، آن فايل نيز حذف مي گردد . تفاوت كنفرانس ويديويي با روان ويديو در آن است كه در آنجا ، يك انتقال دوطرفه به صورت همزمان انجام مي گيرد .

---

يكي از چندين شكل متفاوت يك اثر فكري ، كه احتمالاً براي مقصود يا استفاده اي غير از آنچه كه در اصل منظور نظر بوده ، توليد شده . نيز شكل متفاوتي از يك اثر كه پديدآورنده ي آن را نمي شناسيم يا نسبت به آن ، يقين نداريم؛ مثل افسانه ها يا قصه هاي پريان . نيز به ترجمه ي بخصوصي از انجيل ، يا هر يك از بخش هاي آن اطلاق مي شود . كوته نوشت : vers . مقايسه كنيد با : adaptation edition در نرم افزارهاي رايانه اي ، عبارت است از ارتقاي بخصوصي از يك سيستم عامل يا برنامه ي كاربردي ، كه معمولاً با يك عدد اعشاري پس از عنوان نرم افزار نشان داده مي شود؛ مثل 5 . 0 يراي نشان دادن يك ارتقاي چشمگير ، و 5 . 1 براي نشان دادن تغييراتي كه شامل اصلاحات معمول نيز مي شود ، و 5 . 11 براي نشان دادن نگارش پسايند و تكميلي ، كه شايد به منظور اصلاح يك ايراد جزئي موجود در نگارش قبلي ارائه شده . به عنوان يك قاعده ي عام ، خريد نگارش 1 . 0 از يك نرم افزار ، معمولاً با خطرپذيري بيش تري نسبت به خريد نگارش هاي بعدي همراه است .

---

نسخه اي از يك كتاب كه در يك يا چند نكته با ديگر نسخ همان چاپ ، يا با چاپ قبلي همان ويراست ، اندكي تفاوت دارد . اين تفاوت ها ممكن است در بخش بندي ، صحافي ، يا در هر دو باشند . وقتي كه اولويت انتشار كاملاً مشخص گرديد ، به اين تفاوت ها در ارتباط با نوبت چاپ و حالات اشاره مي شود . نيز به يكي از دو يا چند متن اوليه ي اندك متفاوت يك اثر ادبي گفته مي شود ، مثل نمايشنامه هاي « شكسپير » كه نگارش هاي متعددي از آن ها در دست است . كوته نوشت : var . همچنين يكي از چندين شكل يك كلمه ي بازيابي شده ، در حالتي كه ريشه ي دْم بْرشده ي آن كلمه به عنوان اصطلاح كاوش ، در كاوش كليدواژه اي مورد استفاده قرار گرفته است؛ مثل كلمات videocassette ، videodisc ، videorecording ، videotape كه با دْم بْرش واژه ي ريشه « video » ( به شكل video* يا video$ ) بازيابي مي شوند .

---

لفاف كاغذي قابل برداشتن بر سطح بيروني كتاب هاي سخت جلد ، كه معمولاً به صورت رنگي چاپ مي شود و براي عرضه ي كتاب به صورت خرده فروشي و نيز به منظور حفاظت آن در برابر فرسودگي و پارگي ، روكش گلاسه به آن داده مي شود . روي روكش جلد حاوي عنوان ، نام كامل پديدآورنده ، و يك طرح گرافيكي مي باشد . عنوان ، همراه با نام خانوادگي پديدآورنده و نماد يا نام ناشر ، بر محل شيرازه ي روكش جلد نيز ظاهر مي شود . در اكثر كتاب هاي بازاري ، يك اعلانك تبليغاتي كه توسط ناشر نوشته شده بر سطح داخلي لبه ي برگردان ظاهر مي شود . لبه ي برگردان پشتي معمولاً حاوي اطلاعات كتابشناختي درباره ي پديدآورنده ، و احتمالاً عكس كوچكي از چهره ي او است . شابك بر پشت روپوش ، معمولا ً در گوشه ي پايين راست ، به دنبال نقل قول هايي كوتاه از بررسي هاي تأييدآميز از اثر ، چاپ مي شود . كتاب هاي درسي ، كتاب هاي مرجع و كتاب هاي علمي - فني معمولاً بدون روپوش منتشر مي شوند . اولين روپوش محافظتي كاغذي توسط ناشري در انگلستان در سال 1833 ارائه شد . از آن هنگام ، طراحي روپوش به يك فرم كاملاً مهارتي در هنر گرافيك ، و به عامل مهمي در هزينه ي توليد كتاب تبديل شد . در كتاب هاي مصور كودكان ، طراحي مورداستفاده در روپوش كتاب معمولاً توسط تصويرگر انجام مي شود . كوته نوشت : dj مترادف با : book jacket dust cover مقايسه كنيد با : wrapper نيز نگاه كنيد به : sleeve

---

روكش پلاستيكي شفافي كه براي جايگيري دقيق بر روي روكش كاغذي يك كتاب سخت جلد طراحي شده است . روپوشه هاي پلاستيكي ، كه در روند آماده سازي ظاهري توسط يك كارمند كتابخانه روي كتاب نصب مي شوند ، در كتابخانه هاي عمومي بيش از هر نوع كتابخانه ي ديگري مورد استفاده قرار مي گيرند ، تا از جلد كتاب ها محافظت كنند و جذابيت بصري آن را نيز افزايش دهند . همچنين پاكتي كاغذي كه توسط سازنده ي يك صفحه ي گرامافون براي حفظ آن صفحه در برابر غبار و خراشيدگي در هنگام برداشتن و قراردان آن در روكش يا آلبوم ارائه مي شود و گاهي دايره اي پهن از مركز آن بريده شده يا با ماده اي شفاف جايگزين گرديده تا ديدن برچسب ركورد را امكانپذير كند .

---