واژه نامه های ایرانداک

واژه‌نامه اصطلاحات دکومانتاسیون

واژه‌نامه انگلیسی به فارسی اصطلاحات دکومانتاسیون را عبدالحسین آذرنگ در سال 1359 برای ترویج این رشتة نوپای علمی در ایران پدید آورده است. دکومانتاسیون در برابر documentation به کار می‌رفت که امروزه به دبیزش نیز گفته می‌شود.

ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 18

شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 537

تجزیه و تحلیل مدرک، مدرک کاوی، سندکاوی

Document analysis

تجزیه و تحلیل موضوعی محتوای مدرک، بدان قصد که با تشخیص و انتخاب همه مشخصات و خصوصیات متن، راه بازشناسی و بازیابی آن هموار گردد.

تجزیه و تحلیل هزینه-بهره وری

Cost-benefit analysis

یک) بررسی نسبت بهره وری به میزان هزینه ها؛ 2) تجزیه و تحلیل . برآورد نسبت هزینه های یک نظام در قیاس با محصول کار و نتایج و فواید آن.

تجزیه و تحلیل هزینه-کارآرایی

Cost-effectiveness analysis

یک) بررسی نسبت کارایی به میزان هزینه ها؛ 2 ) تجزیه و تحلیل و برآورد نسبت هزینه های یک نظام در قیاس با کارآیی آن.

ترکیب نادرست

False Combination

ترکیب نادرست و ناخواسته توصیفگرها با هم.

تطابق نوری

Optical Coincidence

در نظام بازیابی اطلاعات، به عمل و ویژگی بازیابی برگه هایی گفته می شود که در ازا مدارک و اطلاعات، سوراخ هایی در محل های خاص در آنها تعبیه شده باشد. برای بازیابی، برگه های مرتبط با هم را روی هم و بر صفحه ای نورانی قرار می دهند. نقاطی که نور را عبور دهد، نشان دهنده تطابق موضوع و وجود مدارک یا اطلاعات دلخواه است.

تعیین هویت مدرک، شناسایی مدرک

Identification

تعیین جا، موقعیت یا مشخصات مدارک ذخیره شده به وسیله کد، شماره کد یا نشانه های تمثیلی دیگر.

تفاضل منطقی

Logical differnce

تفریق دو یا چند توصیفگر در مرحله بازیابی اطلاعات و مدارک. مانند تفریق اصطلاح سینما از موسیقی یا موسیقی از سینما، به این قصد که مثلا مدارک راجع به سینما بازیابی شوند، به شرط آنکه مطلبی درباره موسیقی نداشته باشند و یا بالعکس.

تفکیک مدارک

Isolate (to)

جدا کردن مدارک از هم، به قصد شناسایی نوع و ماهیت آنها.

تقاضای استفاده کننده

User demand

احتیاج ابراز شده فرد یا گروه استفاده کننده به نوع یا انواع خاصی از اطلاعات و مدارک.

تک اصطلاح، اصطلاح بسیط، تکواژه

Uniterm

اصطلاح مفرد و بسیطی که در نمایه سازی بر یک مفهوم خاص و معین دلالت کند، مانند اصطلاح خسوف.

تلخیص، فشرده نویسی

Condensation

عمل خلاصه کردن مندرجات مدارک در قالب چکیده و با استفاده از زبان طبیعی.

تلفیق بی روش

Browsability

امکان سازگاری روشهای متعارف و معمول نمایه سازی با شیوه های قراردادی و بی روش.

تورق، تضحف

Browsing

توزیع، پخش

Distribution

عمل اشاعه اطلاعات در قالب آثار کتبی.

توصیفگر کیفی

Qualifier

نشانه ای که برای توضیح دقیق تر معنای یک توصیفگر و تمایز آن از معانی دیگر به کار می رود. در مواقعی که چند کلمه هم املا باشند، توضیح کلمه ای که منظور است، لازم است. در اصطلاحنامه ها برای تامین این منظور از نشانه های توضیحی استفاده می کنند.

توصیفگر، نمودگر (ف)

Descriptor

یک) تک واژه، تک اصطلاح، کلمه یا عبارت بسیار کوتاهی شبیه سرعنوان موضوعی؛ 2) اصطلاح مفرد یا عبارت کوتاهی که در زبان دکومانتاسیون به عنوان اصطلاح نمایه بکار کی رود.

توصیفگریابی

Fragmenting

تجزیه و تحلیل کردن موضوع مدرک و مقایسه و انطباق موضوع مدرک با اصطلاحات یا توصیفگرهای رایج، به قصد تشخیص و تعیین توصیفگر مناسب.

توضیحگر کمی

Quantifier

نشانه ای که معنای یک توضیحگر را به طرق کمی نشان می دهد. این نشانه در اصطلاحنامه ها کاربرد دارد. نشانه های اختصاری سلسله متری و سلسله آحاد و اعداد از این نوع است.