واژه نامه های ایرانداک

واژه‌نامه اصطلاحات دکومانتاسیون

واژه‌نامه انگلیسی به فارسی اصطلاحات دکومانتاسیون را عبدالحسین آذرنگ در سال 1359 برای ترویج این رشتة نوپای علمی در ایران پدید آورده است. دکومانتاسیون در برابر documentation به کار می‌رفت که امروزه به دبیزش نیز گفته می‌شود.

ا ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن و ه ی

a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z

شماره واژه‌ها با این حرف: 23

شمار همه واژه‌‌های واژه‌نامه: 537

رابطه انسان ماشین

Man-machine communication

یک) رابطه و گفتگو میان انسان و ابزارهای پیچیده و پیشرفته ماشینی (مانند کامپیوتر)؛ 2) دادن داده ها و اطلاعات خام و ارائه دستور و طرز کار به ماشین و آماره سازی خودکار و انجام اعمالی چون استنتاج و ترکیب اطلاعات توسط ماشین.

رابطه سلبی

Negative relation

یکی از انواع بستگیهای تحلیلی. رابطه میان دو اصطلاح بدان نحو که یک اصطلاح گویای مفهوم و منظوری باشد که اصطلاح دیگر فاقد آن است.

رابطه سلسله مراتبی

Hierarchial relation

رابطه میان مفاهیم یا رده های فراتر و فروتر.

راهبرد جستجو، استراتژی جستجو

Search strategy

یک) مجموعه اصول و روشهای نظام یافته که برای بازیابی اطلاعات به کار بسته شود؛ 2) نتایج منظم و مدون تجزیه و تحلیل و مطالعه دقیق روشهای پاسخجویی در نظام های اطلاعاتی.

راهنمای بایگانی

Filling medium

واژه، اصطلاح یا سرعنوانی که جای هر شناسه را در نمایه یا جای هر مدرک را در مجموعه منظم مدارک تعیین کند.

راهنمای دستیابی، راهنمای دسترسی

Access Guide

صورت یا جدولی از اصطلاحات، توصیفگرها، علایم و نشانه های رده بندی و جز آن؛ که هم راهنمای نمایه ساز است در توصیف داده ها برای کدگذاری و انباشتن اطلاعات، و هم راهنمای جستجوگر است در تربیت و تنظیم پرسشها برای استفاده از نظام نگاهداری و بازیابی اطلاعات.

راهنمایی خوانندگان، رایزنی خوانندگان (ف)

Reader's advisory service

نوعی خدمت در مراکز مدارک و اطلاعات که هدف از آن، آگاه کردن مستمر استفاده کنندگان اطلاعات از منابع موضوعی در یک زمینه یا زمینه های بخصوص باشد.

Aspect

اصطلاح مفرد یا مرکبی که بخشی از مدارک یا همه محتوای یک مدرک را توصیف کند.

رخبرگه (ف)

Aspect Card

برگه ای معمولا به قطع استاندارد که اصطلاح توصیف کننده مدرک بر روی آن نوشته می شود.

رده بندی چند نمایی (ف)، رده بندی چند وجهی

Multifaceted classification

رده بندی مدارک و مطالب از دیدگاههای مختلف؛ مانند دخالت دادن متغیرهای تاریخی، جغرافیایی و موضوعی دیگر در کار رده بندی یا احیانا توجه به موضوعهای فرعی و جنبه های غیر اصلی مدرک.

رده بندی ساختگی، طبقه بندی موضوعی

Artifical classification

نوعی از رده بندی که بر بنیاد روابط اعم و اخص و سلسله مراتبی بین مفاهیم قرار نگرفته باشد

رده کلی، رده جامع، سررده

Category

یک) رده ای بسیار کلی و عمومی؛ 2) تقسیم و تفکیک منطقی مدارک به رده های لازم، براساس وجوه مشترک آنها.

رسانه های اطلاعاتی

Information media

ابزارها و وسایلی که به وسیله آنها یا بر روی آنها اطلاعات ثبت و ضبط شود.

رسیدگی، تمیز، درستی آزمایی (ف)

Verify (to)

یک) حصول اطمینان از کارهایی که در مراکز مدارک و اطلاعات بر طبق برنامه و موافق با آنچه که مدنظر بوده، درست انجام شده باشد؛ 2) تضمین درستی حرفنویسی یا آوانویسی در برگرداندن مشخصات و اطلاعات کتابشناسی؛ 3) بررسی نتایج حاصل از آزمایش و کار با برگه های منگنه شده؛ 4) بازبینی (کنترل) داده های اطلاعاتی.

رغبت اطلاعاتی، خواست اطلاعاتی، تمایل اطلاعاتی، علاقه اطلاعاتی

Information interest

میل و گرایش استفاده کننده به نوع یا انواع خاصی از اطلاعات

روابط بین الدولی، همکاری اطلاعاتی دولت ها

Multistate affiliations

همکاری دو یا چند دولت، و حتی دولتهای یک منطقه براساس موافقتنامه های غیر رسمی یا توافقهای شفاهی و لفظی در امر پیروی از برنامه های مشترک اطلاعاتی یا تعقیب هدفهای سیاست اطلاعاتی.

روبرداری

Xerography

ظهور و ثبت نقش و تصویر به طریقه الکتریکی بر روی صفحات مسطح و معمولا از جنس کاغذ و تکثیر آن در نسخه های محدود.

روبرداری (ف)، نسخه برداری، بازنگاری

Reprography

عکسبرداری و توزیع نسخ و مدارک چه به طریق فتوکپی و زیراکس و چه به کمک وسایل و تدابیر مکانیکی و شیمیایی، در صورتها و اشکال گوناگون.

روبرداشت (ف)، روگرفت، بازنگاشت

Reprograph

هر نوع مدرکی که به صورت عکسی یا با وسایل و تدابیر مکانیکی و شیمیایی، تکثیر و توزیع شده باشد.

روش اطلاع جویی، شیوه اطلاع یابی

Information-seeking behaviour

رفتار و روشی که استفاده کننده اطلاعاتی برای تحصیل و رفع احتیاج اطلاعاتی خود در پیش می گیرد.

روش پی گیری، رویه پی گیری

Search procedure

راه و رسمی که جویندگان اطلاعات و مدارک برای بازیابی اطلاعات دلخواه در پیش می گیرند. این اصطلاح در باب روش کار جویندگان بی تجربه و آنانی که از اصول و قواعد بازیابی پیروی نمی کنند، به کار نمی رود.

ریخت شناسی مدرک

Conformation

ویژگی ریخت شناسی مدرک از حیث مادی و صورت ظاهری.

ریزنگاری (ف)

Micrography

کاربرد فنون و روشهای پیشرفته عکاسی در کار ذخیره سازی و بازیابی اطلاعات، خصوصا اطلاعات مصور.